Burger se rol in die Suid-Afrikaanse partypolitiek, 1934-1948

• Main Author: Joubert, Jurie Jacobus
• Other Authors: Muller, C. F. J.
• Format: Others
• Language: Afrikaans
• Published: 2015
• Subjects: 968.054; Political parties > South Africa > History > 20th Century; Newspapers > South Africa; South Africa > History > 1909-1961
• Online Access: http://hdl.handle.net/10500/18238

Afrikaans text === In die perswese van Suid-Afrika het Die Burger gedurende die dertiger- en veertigerjare ’n besondere plek beklee. A1 was dit nie ’n koerant met reusesirkulasiesyfers nie, is dit gerespekteer omdat dit onder meer ’n besonder bevoegde redaksie en bestuurspan gehad het. Die wyse waarop hy sy direkte teenstander, Die Suiderstem, in die stof laat byt het, lewer bewys van Die Burger se krag en invloed, veral in sy hinterland. Die Burger en die Nasionale Party van Kaapland se noue verbintenis het tot gevolg gehad dat hulle ’n gedugte span gevorm het. Die verbintenis, wat wedersydse voordele ingehou het, is grootliks versterk deur D.F. Malan se betrokkenheid by Die Burger. Die rol wat die twee redakteurs A.L. Geyer en PJA. Weber in die tydperk 1934 tot 1948 gespeel het, moet as van kardinale belang beskou word. Veral die persoonlike ondersteuning wat hulle aan D.F. Malan gegee het in sy opbou van die Nasionale Party in die jare 1934 - 1948, het ’n deurslaggewende uitwerking op die Suid-Afrikaanse politieke geskiedenis gehad. Die rol wat Die Burger gedurende die koalisietydperk en daarna tydens samesmelting gespeel het, asook sy besonder noue verbintenis met sy lesers, het die koerant veral in Kaapland ’n baie belangrike politieke faktor gemaak. Dit het aan hom ook ’n besondere posisie van mag binne die Nasionale Party van Suid- Afrika laat inneem. Hierin het Geyer as redakteur, maar veral in sy persoonlike hoedanigheid, ’n groot rol gespeel. Die Burger se jarelange bydrae as kultuurbouer van die Afrikaanssprekendes het meegewerk dat die koerant as mede-skepper van die Nasionale Party se apartheidsfilosofie opgetree het. Die filosofie is beskou as die enigste wyse waarop die Afrikaanssprekende se kulturele en politieke regte beskerm en bestendig kon word. As praktiese instrument het dit veral ná 1939 ook meegehelp om die Nasionale Party aan bewind te bring in 1948. Die koerant het J.C. Smuts en die Verenigde Party gereeld aangeval en op alle gebiede aan die kaak probeer stel. Veral gedurende en na die Tweede Wereldoorlog het die koerant die Smuts-bewind as ’n onbevoegde regering aan sy lesers voorgehou, 'en het sekerlik sukses daarmee behaal. === During the nineteen thirties and forties the Afrikaans newspaper Die Burger occupied a prominent place within the ambience of the South African press. Without reaching large circulation figures, it achieved recognition and respect because - apart from other reasons - it commanded the skills of a very competent editorial staff and management team. The way in which it effectively ousted its main rival Die Suiderstem, is testimony of its power and influence, particularly in its hinterland. The close association between Die Burger and the Cape National Party represented a formidable joining of forces. This relationship, entailing mutual advantages, was sustained significantly by the involvement of Dr. D.F. Malan with Die Burger. Of cardinal importance also was the part played by two editors, A.L. Geyer and P.A. Weber, in the period 1934 to 1948. Their personal support of Dr. Malan in establishing and consolidating the National Party during the years 1934 to 1948 had a decisive influence on South African political history. The role assumed by Die Burger in the period of Coalition and Fusion, as well as the close bond it had established with its readership, made it a potent political force, particularly in the Cape Province. At the same time it gained for itself an important position of power within the National Party of South Africa. In all of this Geyer was a central figure - officially as editor, but more particularly also in a personal capacity. Die Burger's efforts over the years in advancing the cultural cause of Afrikaners led the paper to become a co-founder of the National Party's philosophy of apartheid. The implementation of this ideology was regarded as the only way in which the cultural and political rights of Afrikaners could be safeguarded and maintained. After 1939 the paper proved instrumental in bringing the National Party to power in the election of 1948. It regularly attacked General J.C. Smuts and his United Party on a wide political front, pointing out their shortcomings in various areas. Especially during and immediately after World War II it severely criticized the Smuts government for being incompetent, and it undoubtedly achieved political success with this strategy. === History === D. Litt. et Phil.