Summary: | Η δυνατότητα δανεισμού των διαφόρων λεξικών και ελεύθερων λειτουργικών κατηγοριών είναι ένα ζήτημα που έχει κατά καιρούς απασχολήσει έντονα την διεθνή βιβλιογραφία στον χώρο της επαφής γλωσσών. Με την παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή: (α) εξετάζω την δυνατότητα δανεισμού των διαφόρων λεξικών και ελεύθερων λειτουργικών λέξεων, (β) διερευνώ την αξιοπιστία και την καθολικότητα ορισμένων ευρέως διαδεδομένων κλιμάκων δανεισιμότητας, όπως είναι για παράδειγμα οι κλίμακες των Haugen (1950), Muysken (1981), Matras (2007) κ.λπ., (γ) ελέγχω τους παράγοντες οι οποίοι έχει προταθεί ότι επηρεάζουν την διαδικασία, και προτείνω τους παράγοντες εκείνους οι οποίοι την καθορίζουν.
Για τον λόγο αυτό, διερευνώ και συγκρίνω τον λεξιλογικό δανεισμό (α) της Γκρίκο από τις Ρομανικές διαλέκτους, (β) της Καππαδοκικής από την Τουρκική, και (γ) της Κρητικής τόσο από τις Ρομανικές διαλέκτους, όσο και από την Τουρκική.
Εξετάζω πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για την καθεμιά από τις μελετώμενες λεξικές κατηγορίες να γίνουν αντικείμενο δανεισμού, καθώς και τους παράγοντες που φαίνεται να επιδρούν στην δανεισιμότητα των στοιχείων. Προτείνω μια κοινή κλίμακα δανεισιμότητας, για όλα τα συστήματα που μελέτησα, της μορφής (ονόματα > ρήματα > επίθετα > επιρρήματα), και με αυτό τον τρόπο δείχνω ότι ορισμένες λέξεις είναι ευκολότερα δανείσιμες από άλλες.
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας αυτής ενισχύουν την άποψη ότι καμία γενίκευση με απόλυτη ισχύ δεν μπορεί να υπάρξει στο χώρο της γλωσσικής επαφής. Η ένταση της επαφής (intensity of contact) (Thomason Kaufman, 1988; Thomason, 2001) φαίνεται να είναι ο καθοριστικός παράγοντας που μπορεί να εξηγήσει την μεγάλη διαφοροποίηση η οποία καταγράφεται μεταξύ του λεξικού και του δομικού δανεισμού. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να εξηγηθεί γιατί για παράδειγμα στην Γκρίκο και τα Καππαδοκικά, όπου η διγλωσσία και ο δανεισμός είναι ιδιαίτερα εκτεταμένα, τα ελέυθερα λειτουργικά στοιχεία γίνονται εύκολα αντικείμενο δανεισμού, ενώ αντίθετα στη Κρητική, όπου το επίπεδο της διγλωσσίας είναι εμφανώς μικρότερο, ο δανεισμός των ελεύθερων λειτουργικών στοιχείων είναι εξαιρετικά περιορισμένος.
Επιπλέον, η διαφοροποίηση που καταγράφεται ως προς τον δανεισμό των ελεύθερων λειτουργικών στοιχείων μεταξύ της Γκρίκο και της Καππαδοκικής, δείχνει ότι ο δανεισμός δεν εξαρτάται μόνο από εξωγλωσσικούς παράγοντες (π.χ. ένταση της επαφής), αλλά σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από εργολαβικούς παράγοντες όπως είναι η τυπολογική απόσταση (typological distance) και η δομική (α)συμβατότητα (structural (in)compatibility) μεταξύ των σε επαφή συστημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απουσία δανεισμού προθέσεων στην Καππαδοκική, γεγονός που εμφανώς οφείλεται στην ιδιότητα της Τουρκικής να έχει μόνο μεταθέσεις. === A prevailing issue of debate in language contact studies involves the borrowability of various lexical and free grammatical categories. In this MA Thesis (a) I examine the borrowing of different lexical and free functional words, (b) I investigate the reliability of well-known borrowability scales, like those that have been formulated by Haugen (1950), Muysken (1981), Matras (2007), etc, and (c) I examine the factors that determine the borrowing process.
For this purpose, I examine data from the Modern Greek Dialects. More specifically, I examine the borrowing of (a) Romance words in Griko, (b) Turkish words in Cappadocian, and (c) both Romance and Turkish words in Cretan.
I investigate how easy the borrowing of a particular lexical and free functional word- category can be as well as the language-contact factors affecting the process. I propose a common borrowability scale for the lexical categories (nouns > verbs > adjectives > adverbs) for all of the dialectal varieties that I have studied, and I show that certain words are relatively easy to be borrowed.
My main findings show that no absolute generalization can be drawn within the language contact domain. The intensity of contact factor (Thomason & Kaufman, 1988; Thomason, 2001) seems to be the key factor in explaining the split between lexical and structural borrowing. It explains why, for example, both in Griko and Cappadocian, where bilingualism and borrowing is vastly extensive, free-functional-words are borrowed with ease, whereas in Cretan, where the level of bilingualism is obviously less extensive, the borrowing of free-functional-words is extremely restricted.
Moreover, the differentiation between the borrowing of free-functional words in Griko versus that in Cappadocian shows that borrowing depends not only on external factors (e.g. the intensity of contact) but also on intralinguistic factors such as the typological distance and the structural (in)compatibility of the systems in contact. A concrete example is the absence of borrowed prepositions in Cappadocian due to Turkish containing only postpositions.
|