Stimuler la parole à travers la peinture. L’entraînement à la créativité dans la perspective du développement de l’expression orale en langue étrangère

• Main Author: Wiater, Aleksander Piotr
• Other Authors: Paris 3
• Language: fr
• Published: 2015
• Subjects: Peinture; Créativité; Imagination; Emotions; Intention de communication; Expression orale personnelle en langue étrangère; Enseignement / apprentissage des langues étrangères; Paintings; Creativity; Intention of speaking; Speaking in a foreign language; Foreign language teaching and learning; Malarstwo; Kreatywność; Wyobraźnia; Emocje; Intencja wypowiedzi; Wypowiedź osobista w języku obcym; Nauczanie i uczenie się języków obcych
• Online Access: http://www.theses.fr/2015PA030006

Ce travail se donne pour objectif d’étudier le potentiel que présente le support pictural pour ce qui de développer l’expression orale en FLE. Les oeuvres d’art sont censées constituer, dans ce cadre, un déclencheur de la créativité et de l’imagination incitant les apprenants à s’exprimer de façon authentique, spontanée et, plus généralement, individuelle.Afin d’appréhender cette problématique, l’auteur analyse d’abord les valeurs éducatives de la peinture, relatives à la créativité et à l’imagination. Ensuite, il se concentre sur l’importance de l’intention personnelle dans la communication, d’un côté, dans le processus de l’élocution, et de l’autre, dans les échanges communicatifs. Enfin, la dernière partie des considérations théoriques embrasse une perspective résolument didactique, en analysant de manière critique les pratiques pédagogiques actuelles, en ce qui concerne l’exploitation du support pictural.La partie empirique comprend un compte rendu d’une recherche action, menée auprès d’un groupe d’étudiants polonais de FLE, afin de vérifier les conclusions théoriques. Le projet pédagogique, sous forme d’un entraînement à la créativité, recourt largement au support pictural, en visant à rendre les étudiants plus autonomes et plus authentiques dans leur manière de penser et de s’exprimer en FLE. Le projet permet de recueillir de riches données, analysées ensuite sous l’angle du potentiel didactique de la démarche appliquée.En somme, tant les considérations théoriques que l’étude empirique semblent confirmer la thèse que les tâches basées sur l’interprétation des oeuvres picturales stimulent le développement d’une compétence orale réellement personnalisée, tout en accroissant la créativité des apprenants. === This PhD dissertation aimed at examining stimulating aspects of painting in thedevelopment of the speaking skill in French as a foreign language. Following the assumed thesis, the author believes that a personalized contact with works of art activates in learners deposits of creativity and imagination, making them conducive to expressing their thoughts and beliefs in an authentic and spontaneous way, and in a broader perspective – personally.The theoretical part of the dissertation explores educational values of painting in its impact on creativity and imagination. It also discusses the role of personal communicative intention, analyzed from the perspective of speaking and communication. The final remarks in this part focus on the practical applications of works of art in the classroom and on a critical analysis of various techniques which resort to paintings.The empirical part of the dissertation documents a comprehensive action research carried out among a group of Polish students studying French philology. A research project designed by the author in the form of creativity training refers to paintings, and is supposed to foster students’ autonomy and authenticity in thinking and self-expression. The study provided an extensive collection of data, which have been analyzed for their applicability in the classroom.Concluding, both the theoretical considerations and the empirical research seem to justify the thesis that tasks based on interpreting paintings not only stimulate the development of students’ personal communicative competence, but also support their creativity. === Celem niniejszej pracy doktorskiej było zbadanie stymulacyjnych walorów malarstwaw zakresie kształtowania sprawności wypowiadania się w języku francuskim jako obcym. Zgodnie z przyjętą tezą, osobisty kontakt z dziełami sztuki wyzwala u uczących się pokłady kreatywności i wyobraźni, skłaniając ich do wyrażania odnośnych myśli i sądów w sposób autentyczny i spontaniczny, a mówiąc ogólniej – osobisty.Teoretyczna część pracy rozpatruje walory edukacyjne malarstwa w aspekcie jego oddziaływania na kreatywność i wyobraźnię, a dalej zajmuje się rolą osobistej intencji komunikacyjnej analizowanej z perspektywy wypowiadania się i komunikacji. Końcowe refleksje tej części rozprawy skupiają się na dydaktycznym wykorzystaniu dzieł oraz na krytycznej analizie różnorodnych praktyk dydaktycznych opartych na obrazie.Z kolei część empiryczna referuje obszerne badanie w działaniu przeprowadzone wśród grupy polskojęzycznych studentów filologii romańskiej. Zaproponowany przez autora pracy projekt dydaktyczny w formie treningu kreatywności odwołuje się do malarstwa, co ma sprzyjać rozwojowi autonomii i autentyczności w myśleniu i wypowiadaniu się studentów. Badanie pozwoliło na zebranie bogatych danych, które zostały przeanalizowane pod kątem dydaktycznego potencjału zastosowanego podejścia.Podsumowując, zarówno rozważania teoretyczne, jak i badania empiryczne, wydają się potwierdzać tezę, iż zadania oparte na interpretacji dzieł malarskich nie tylko stymulują rozwój osobistej kompetencji komunikacyjnej uczniów, lecz również wspomagają ich kreatywność.