Astudiaeth O Enwau Lleoedd Gogledd Cantref Buellt : yn cynnwys Llanafan Fawr a Llysdinam, Llanddewi Abergwesyn, Llanfihangel Abergwesyn, Llanfihangel Bryn Pabuan a Rhosferig, Llanwrtyd, a Llanwrthwl

• Main Author: Fychan, Gwerful Angharad
• Published: Aberystwyth University 2001
• Subjects: 942.9
• Online Access: http://ethos.bl.uk/OrderDetails.do?uin=uk.bl.ethos.516393

Ceir yn y traethawd hwn astudiaeth o enwau lleoedd chwe phlwyf (Llanafan Fawr, Llanddewi Abergwesyn, Llanfihangel Abergwesyn, Llanfihangel Bryn Pabuan, Llanwrtyd, a Llanwrthwl) a dwy dref ddegwm (Llysdinam a Rhosferig) yng ngogledd Cantref Buellt yn yr hen sir Frycheiniog. Fe'i seilir ar gronfa helaeth o ffurfiau o'r holl enwau a gasglwyd o ystod eang o ffynonellau ysgrifenedig (o'r nawfed ganrif hyd hanner cyntaf yr ugeinfed ganrif) ac oddi ar lafar. Caiff y ffynonellau hynny eu trafod a'u gwerthuso mewn pennod ragarweiniol. Trefnir y gwaith yn öl trefn y wyddor fesul plwyf, a cheisiwyd nodi lleoliad ac uchder ar gyfer pob enw, gan gynnig dehongliad Ile bo angen. Cynhwysir atodiadau o enwau caeau (wedi eu rhestru dan enw'r daliad) ar ddiwedd pob adran. Ceir pedwar mynegai i'r gwaith; mynegai i'r elfennau Cymraeg a Cheltaidd (sy'n cynnwys ymdriniaethau ä'r elfennau mwyaf cyffredin), mynegai i'r elfennau Saesneg, Ffrangeg, ayb., mynegai i enwau priod, a mynegai i enwau lleoedd gogledd Buellt (sy'n cynnwys croesgyfeiriadau or holl ffurfiau amrywiol).