کنکاشی در رعایت قواعد فقهی در تبلیغات بازرگانی تلویزیونی

• Main Authors: مهدی یوسف, علیرضا سلیمی, سیدعلیرضا حسینی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Research and Polling Center of Islamic Republic of Iran Broadcasting 2019-05-01
• Series: Pizhūhish/hā-yi Irtibāṭī
• Subjects: قواعد فقهی; تبلیغات بازرگانی; مسئولیت; تحلیل محتوا
• Online Access: http://cr.iribresearch.ir/article_35476_9535c89b0dcaefe529b62ce0a3916508.pdf
• ISSN: 2538-2977; 2538-2985

<strong>اهمیت پدیده نوظهور تبلیغات بازرگانی به دلیل گستره عمیق و دامنه مؤثر آن در عرصه‌های مختلف زندگی، همچنین تبدیل شدن به یکی از مهم‌ترین منابع مالی رسانه‌ها، رو به افزایش است. از سوی دیگر، مسئولیت و ضمانت ناشی از تبلیغات نیز به‌عنوان موضوعی مهم همواره مورد توجه صاحبنظران حقوقی و فقهی بوده است. پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوا، به بررسی قواعد فقهی ضمان‌آور و یا مسئولیت‌آور در آگهی‌های بازرگانی می‌پردازد. جامعه آماری پژوهش را آگهی‌های غیرتکراری پخش ‌شده از شبکه اول سیما، از مهرماه 1396 تا شهریور 1397 تشکیل می‌دهند و حجم نمونه 455 آگهی را شامل می‌شود که به روش تصادفی ساده انتخاب ‌شده‌اند. یافته‌ها حاکی از آن است که در 87/7 درصد آگهی‌ها موارد تخلف از قواعد و موضوعات فقهی وجود نداشته و تنها قواعد نجش (5/1 درصد)، تدلیس (4/6 درصد)، مشتبه نمودن موضوع معامله (1/1 درصد)، غش (0/9 درصد)، نفی سبیل (0/4 درصد) و غرر (0/2 درصد) مشاهده ‌شده است. سایر موارد مرتبط ازجمله ضرر، تسبیب مستقیم و غیرمستقیم، ایجاب ملزم (وعده پاداش)، تخلف در شرط ضمنی و تعاون بر اثم در آگهی‌ها دیده نشده است. همچنین بیشترین فراوانی، رعایت نکردن قواعد فقهی در تبلیغات مواد بهداشتی و آرایشی، مواد خوراکی، مؤسسات مالی، بانک‌ها و بیمه‌ها بوده است.</strong>