Değerler Eğitiminde Bir Meslek Teşkilâtı: Ahîlik

• Main Author: Umut KAYA
• Format: Article
• Language: Turkish
• Published: Ensar Nesriyat Ticaret A.S. 2013-12-01
• Series: Değerler Eğitimi Dergisi
• Subjects: ahlâk; değerler eğitimi; ahîlik; fütüvvetnâme
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/302407
• ISSN: 1303-880X; 2667-7504

Değer eğitimi, kişinin verilmek istenen değeri davranışa dönüştürdüğü takdirde amacına ulaşmış sayılacağı bir süreci ifade eder. Bu bakımdan muhataba söz konusu değer kavramlarının içeriğinin öğretilmesi kadar bu değerin muhatap tarafından içselleştirilip davranışa aksettirilmesi de önem arz eder. Ahîlik teşkilâtı, bu değerleri bireyin içselleştirmesinde ve davranışa dönüştürmesinde önemli rol oynamış tarihe mal olmuş bir meslekî sivil toplum kuruluşudur. Ahîlik, bir meslek örgütü olduğu kadar, getirmiş olduğu ahlâkî öğretilerle birlikte aynı zamanda ahlâkî değerlerin günlük hayatın bütün sahalarında yaşanmasını hedeflemiş yaygın bir ahlâk eğitim merkezi mahiyetindedir. Ahîlik, bireye kendini tanıma yollarını göstererek fıtratını korumasını ve bireyin yaşamına evrensel ahlâk değerlerini hâkim kılmayı hedef edinen bir kurumdur. Ahîlik teşkilâtı, yaşama geçirdiği ahlâkî değerleri ise fütüvvetnâmelerden almıştır. Fütüvvetnâmeler, ahîlik teşkilâtının adap, töre ve kaidelerini didaktik bir tarzda açıklayan ve toplumun tamamen uyması istenilen ahlâk kurallarını içeren birincil kaynaklardır. Ahîlik teşkilâtı, ahlâkî değerlerin bireye kazandırılmasında fütüvvetnâmelerde yer alan metotları kullanmışlardır. Gözlem ve model alma yolu ile öğrenme, örnek olma metodu, sohbet ile eğitim, soru-cevap metodu bu metotlardan bazılarıdır. Ahîde bulunması gereken hasletlerin detaylı bir şekilde aktarıldığı fütüvvetnâmelere göre, ahîlik teşkilâtının ahlâk eğitiminde yer alan dört temel ilke iffet, şecaat, hikmet ve adalet iken, bunlara bağlı sekiz temel değer ise cömertlik, tövbe, doğruluk, hidayet, alçak gönüllülük, emniyet, vefa ve öğüttür Ahîlik teşkilâtı, bu değerlerin bireye kazandırılmasında sosyal kontrolü etkin bir şekilde kullanarak aynı zamanda günümüze de ışık tutmaktadır