شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم (Triticum turgidum L.) در شرایط تنش شوری بر اساس مدل‌های آماری و مدل‌های کلان
در مناطق خشک و نیمه خشک کمبود آب به عنوان عامل اصلی و شوری خاک عامل ثانویه کاهش رشد گیاه و عملکرد دانه به شمار می‌رود. بنابراین برای استفاده از منابع آب‌های کم کیفیت و لب‌شور، باید تجزیه و تحلیل کمّی واکنش گیاهان این مناطق نسبت به تنش شوری، توسط مدل‌های شبیه‌ساز انجام شود. در این پژوهش دو رویکرد کلی...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2017-09-01
|
| Series: | بوم شناسی کشاورزی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://agry.um.ac.ir/article_35890_f8ed2157489831cacbd30fdec65ce367.pdf |
| id |
doaj-fc27bad4f0734fe3b9ae15b4cde8fb1a |
|---|---|
| record_format |
Article |
| spelling |
doaj-fc27bad4f0734fe3b9ae15b4cde8fb1a2021-04-07T04:40:24ZfasFerdowsi University of Mashhadبوم شناسی کشاورزی2008-77132423-42812017-09-019252053410.22067/jag.v9i2.5197835890شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم (Triticum turgidum L.) در شرایط تنش شوری بر اساس مدل‌های آماری و مدل‌های کلانوحید رضا جلالی0صفورا اسدی کپورچال1شهیدباهنر کرماندانشگاه گیلاندر مناطق خشک و نیمه خشک کمبود آب به عنوان عامل اصلی و شوری خاک عامل ثانویه کاهش رشد گیاه و عملکرد دانه به شمار می‌رود. بنابراین برای استفاده از منابع آب‌های کم کیفیت و لب‌شور، باید تجزیه و تحلیل کمّی واکنش گیاهان این مناطق نسبت به تنش شوری، توسط مدل‌های شبیه‌ساز انجام شود. در این پژوهش دو رویکرد کلی شبیه‌سازی شامل مدل‌های فرآیندی-فیزیکی و مدل‌های آماری-تجربی مورد بررسی قرار گرفت. بدین ترتیب که برای کمّی کردن اثر شوری بر عملکرد نسبی بذر گندم دوروم (Triticum turgidum L.) (رقم بهرنگ) در مقادیر مختلف شوری خاک، از مدل‌های فرآیندی-فیزیکی شامل مدل ماس و هافمن، ون‌گنوختن و هافمن، دیرکسن و همکاران و همایی و همکاران و همچنین مدل‌های آماری-تجربی شامل تابع اصلاح شده گومپرتز، تابع نمایی دوگانه و تابع اصلاح شده ویبول استفاده گردید. گیاهانی که با آب غیر شور آبیاری شده بودند به عنوان تیمار بهینه در نظر گرفته شدند و عملکرد مطلق سایر بوته‌ها نسبت به عملکرد در این تیمار بهینه سنجیده شد. پس از برداشت بوته‌ها، وزن دانه‌های به‌دست آمده در هر سطح شوری ثبت گردید. مقایسه کارآیی نسبی مدل‌ها بر اساس شاخص‌های آماری ضریب کارآیی اصلاح شده و شاخص مطابقت اصلاح شده نشان داد که در بین مدل‌های آماری-تجربی، تابع اصلاح شده گومپرتز بیشترین دقت را داشته‌اند. بررسی تطبیقی تمام مدل‌ها بر اساس شاخص‌های آماری فوق نشان داد که مدل همایی و همکاران دقیق‌ترین مدل برای شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم بوده است. همچنین، پارامترهای معادله همایی و همکاران از لحاظ فیزیکی دارای مفهوم بوده و کاملاً تعریف شده و به راحتی قابل اندازه‌گیری می‌باشد، در حالی‌که در مدل-های آماری-تجربی مقادیر پارامترهای هر معادله فاقد مفهوم بیوفیزیکی بوده و مقادیر مطلق هر پارامتر هیچ‌گونه اطلاعاتی از وضعیت رشدی گیاه بیان نمی‌کند. بنابراین در این پژوهش مدل همایی و همکاران به عنوان مدل بهینه برگزیده شد.https://agry.um.ac.ir/article_35890_f8ed2157489831cacbd30fdec65ce367.pdfآب شورتابع اصلاح شده گومپرتزتنش محیطیشبیه‌سازی |
| collection |
DOAJ |
| language |
fas |
| format |
Article |
| sources |
DOAJ |
| author |
وحید رضا جلالی صفورا اسدی کپورچال |
| spellingShingle |
وحید رضا جلالی صفورا اسدی کپورچال شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم (Triticum turgidum L.) در شرایط تنش شوری بر اساس مدل‌های آماری و مدل‌های کلان بوم شناسی کشاورزی آب شور تابع اصلاح شده گومپرتز تنش محیطی شبیه‌سازی |
| author_facet |
وحید رضا جلالی صفورا اسدی کپورچال |
| author_sort |
وحید رضا جلالی |
| title |
شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم (Triticum turgidum L.) در شرایط تنش شوری بر اساس مدل‌های آماری و مدل‌های کلان |
| title_short |
شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم (Triticum turgidum L.) در شرایط تنش شوری بر اساس مدل‌های آماری و مدل‌های کلان |
| title_full |
شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم (Triticum turgidum L.) در شرایط تنش شوری بر اساس مدل‌های آماری و مدل‌های کلان |
| title_fullStr |
شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم (Triticum turgidum L.) در شرایط تنش شوری بر اساس مدل‌های آماری و مدل‌های کلان |
| title_full_unstemmed |
شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم (Triticum turgidum L.) در شرایط تنش شوری بر اساس مدل‌های آماری و مدل‌های کلان |
| title_sort |
شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم (triticum turgidum l.) در شرایط تنش شوری بر اساس مدل‌های آماری و مدل‌های کلان |
| publisher |
Ferdowsi University of Mashhad |
| series |
بوم شناسی کشاورزی |
| issn |
2008-7713 2423-4281 |
| publishDate |
2017-09-01 |
| description |
در مناطق خشک و نیمه خشک کمبود آب به عنوان عامل اصلی و شوری خاک عامل ثانویه کاهش رشد گیاه و عملکرد دانه به شمار می‌رود. بنابراین برای استفاده از منابع آب‌های کم کیفیت و لب‌شور، باید تجزیه و تحلیل کمّی واکنش گیاهان این مناطق نسبت به تنش شوری، توسط مدل‌های شبیه‌ساز انجام شود. در این پژوهش دو رویکرد کلی شبیه‌سازی شامل مدل‌های فرآیندی-فیزیکی و مدل‌های آماری-تجربی مورد بررسی قرار گرفت. بدین ترتیب که برای کمّی کردن اثر شوری بر عملکرد نسبی بذر گندم دوروم (Triticum turgidum L.) (رقم بهرنگ) در مقادیر مختلف شوری خاک، از مدل‌های فرآیندی-فیزیکی شامل مدل ماس و هافمن، ون‌گنوختن و هافمن، دیرکسن و همکاران و همایی و همکاران و همچنین مدل‌های آماری-تجربی شامل تابع اصلاح شده گومپرتز، تابع نمایی دوگانه و تابع اصلاح شده ویبول استفاده گردید. گیاهانی که با آب غیر شور آبیاری شده بودند به عنوان تیمار بهینه در نظر گرفته شدند و عملکرد مطلق سایر بوته‌ها نسبت به عملکرد در این تیمار بهینه سنجیده شد. پس از برداشت بوته‌ها، وزن دانه‌های به‌دست آمده در هر سطح شوری ثبت گردید. مقایسه کارآیی نسبی مدل‌ها بر اساس شاخص‌های آماری ضریب کارآیی اصلاح شده و شاخص مطابقت اصلاح شده نشان داد که در بین مدل‌های آماری-تجربی، تابع اصلاح شده گومپرتز بیشترین دقت را داشته‌اند. بررسی تطبیقی تمام مدل‌ها بر اساس شاخص‌های آماری فوق نشان داد که مدل همایی و همکاران دقیق‌ترین مدل برای شبیه‌سازی عملکرد گندم دوروم بوده است. همچنین، پارامترهای معادله همایی و همکاران از لحاظ فیزیکی دارای مفهوم بوده و کاملاً تعریف شده و به راحتی قابل اندازه‌گیری می‌باشد، در حالی‌که در مدل-های آماری-تجربی مقادیر پارامترهای هر معادله فاقد مفهوم بیوفیزیکی بوده و مقادیر مطلق هر پارامتر هیچ‌گونه اطلاعاتی از وضعیت رشدی گیاه بیان نمی‌کند. بنابراین در این پژوهش مدل همایی و همکاران به عنوان مدل بهینه برگزیده شد. |
| topic |
آب شور تابع اصلاح شده گومپرتز تنش محیطی شبیه‌سازی |
| url |
https://agry.um.ac.ir/article_35890_f8ed2157489831cacbd30fdec65ce367.pdf |
| work_keys_str_mv |
AT wḥydrḍạjlạly sẖbyhsạzyʿmlḵrdgndmdwrwmtriticumturgidumldrsẖrạyṭtnsẖsẖwrybrạsạsmdlhạyậmạrywmdlhạyḵlạn AT ṣfwrạạsdyḵpwrcẖạl sẖbyhsạzyʿmlḵrdgndmdwrwmtriticumturgidumldrsẖrạyṭtnsẖsẖwrybrạsạsmdlhạyậmạrywmdlhạyḵlạn |
| _version_ |
1721536614095650816 |