ارزیابی همبستگی ویژگی‌های خاک با پارامترهای منحنی Q/I پتاسیم در خاک‌های آهکی استان لرستان

• Main Authors: مریم موسی پور, اکبر فرقانی, عاطفه صبوری
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-05-01
• Series: مجله آب و خاک
• Subjects: پتاسیم; منحنی کمیت-شدت; pbck; δk
• Online Access: https://jsw.um.ac.ir/article_38807_71c483eaec7ad3391430b905e0fad3c8.pdf

پتاسیم عنصری ضروری برای تولید محصولات کشاورزی است. برای ارزیابی وضعیت پتاسیم تبادلی و محلول در خاک از روش کمیت- شدت (Q/I) استفاده می­کنند. این تحقیق جهت به­دست آوردن شکل­های پتاسیم و منحنی­های Q/I در 16 خاک سطحی (30-0 سانتی­متری)، از خاک­های آهکی لرستان انجام شد. برای این کار از محلول کلرید کلسیم 01/0 مولار و کلرید پتاسیم با غلظت­های 33/0، 66/0، 1، 33/1، 2 و 5/2 میلی­مولار استفاده گردید. از هر نمونه، 6 سوسپانسیون تهیه و با استات آمونیوم 1 مولار خنثی عصاره­گیری ­گردید و میزان پتاسیم بوسیله دستگاه فلیم­فتومتر اندازه‌گیری شد. منحنی (Q/I) برای هر نمونه رسم گردید. نسبت فعالیت پتاسیم در حال تعادل (AR0k) بین(mmolL-1)0.5 872/0 تا 047/0، پتاسیم آسان قابل‌تبادل K0)Δ( بین (mmolkg-1) 269/1 تا 243/23، پتاسیم سخت قابل‌تبادل (KX) بین (mmolkg-1) 163/0 تا 328/16، پتاسیم قابل دسترس (KL) بین(mmolkg-1) 219/6 تا 593/38 می­باشد. بیش­ترین مقدار PBCK در خاک 11 (834/45) با درصد رس (38) و کم­ترین مقدار برای خاک 13 با مقدار (mmolkg-1)/(mmolL-1)0.5 329/23 و درصد رس (8) مشاهده گردید. بین ΔK0 و  (AR0k)همبستگی مثبت و معنی‌دار (01/0 p<،90/0=r) مشاهده گردید. PBCK با درصد رس (01/0 p<،74/0=r) و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک (01/0 p<،73/0=r) همبستگی مثبت و معنی‌داری نشان داد. با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره گام به گام مشخص شد از بین تمام خصوصیات خاک، تنها مقدار رس طبق مدل آماری (631/0Clay (R2=482/0+875/17 PBCK=می­تواند بعنوان ویژگی مناسب به­منظور برآورد ظرفیت بالقوه پتاسیم خاک استفاده شود. هم­چنین طبق مدل آماری ) 318/0(R2= O.C017/9+468/14KL= مقدار کربن آلی (O.C)، بعنوان خصوصیت مناسب برای برآورد مقدار KL تعیین گردید.