İSLAM HUKUKUNDA BİLGİİZLİK (CEHL) ve HUKUKİ ETKİLERİ

• Main Author: Muharrem ÖNDER
• Format: Article
• Language: Turkish
• Published: Cumhuriyet Üniversitesi 2010-12-01
• Series: Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
• Subjects: Qualification; the conditions narrows the qualification knowledge; ignorance (cehl); inform; responsibility; excuse; Ehliyet; ehliyeti daraltan durumlar; bilgi; bilgisizlik (cehl); bilgilendirme; yükümlüiük; mazer
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/cuifd/issue/4287/255043?publisher=cumhurilhyt

İslam dini biigi sahibi olmayı emretmiş ve bilgiyi, çevresini aydınlatan bir ışık kaynağına; bilgisizliği de (cehli) kötüleyerek karanlıklara benzetmiştir. Bilgi sahibi olmak, yükümlülükten, söz ve eylemden önce gerekli görülmüş ve o olmadan bunların sahih olmayacağı vurgulanmıştır. Sorumluluğun temel şartı olan "bilme"den maksat, daima bilfiil bilgi sahibi olmak değil bilgiye yahut bilgi edinme imkanına sahip bulunmaktır. İnsanların sorumlu turulmalarında bilgi önemli bir kriter olduğundan onun zıddı olan bilgisizliğin (cehlin) ne olduğu, hangi durumlarda mazeret kabul edilmeyeceği ve hangi hallerde mazeret kabul edilip sorumluluğu ve cezayı düşürücü bir etken olacağı konusuna açıklık getirilmesi gerekmektedir. Bu maksatla biz bu makalemizde cehlin mahiyetini, kısımlarını, özür kabul edilen ve edilmeyen yönlerini ortaya koymaya çalıştık.