Kıyı Kumlarının Doğal Radyoaktivitesi ve Doz Dağılımı: Urla Örneği

• Main Authors: Filiz GÜR FİLİZ, Mehmet TARAKÇI
• Format: Article
• Language: English
• Published: Suleyman Demirel University 2019-04-01
• Series: Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
• Subjects: Radyoaktivite; Plaj kumu; Gama doz hızı; Kıyı şeridi; Urla; Radioactivity; Gamma Dose Rate; Coastline; Beach sand
• Online Access: http://dergipark.org.tr/sdufenbed/issue/39838/451744?publisher=sdu-1

Çevresel radyoaktivite ölçümlerinin temel amacı, insanların doğal kaynaklardan aldıkları radyasyon dozunun tayini ve insan sağlığı üzerindeki etkilerinin belirlenmesidir. İnsanlar tarafından alınan ortalama doza en büyük katkı, doğal radyasyondan gelmektedir (%86). Doğal radyasyon kaynaklarından alınan yıllık ortalama etkin doz 2.4mSv’dır. Bu dozun büyük bir kısmını dünyanın oluşumundan beri var olan primordial radyonüklitler (238U, 232Th ve bozunum ürünleri ve 40K) oluşturmaktadır. İnsanların doğal kaynaklardan aldıkları radyasyon dozlarının belirlenmesine yönelik çalışmalar son yıllarda yoğunluk kazanmıştır. Kıyı şeridinin radyoaktivitesi ve doz hızları ile ilgili dünyanın çeşitli bölgelerinde birçok çalışma yapılmıştır. Fakat Türkiye’de yeterli sayıda çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada, Urla ilçesinin kıyı şeridi boyunca alınan plaj kumu örneklerinin doğal radyonüklit (226Ra, 232Th, 40K) aktivite konsantrasyonları HPGe gama spektrometre sistemi ile ölçülmüş ve bu bölgede yaşayan insanlar tarafından maruz kalınan doz hızları hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar, dünya ortalamaları ve farklı illerde yapılan çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Sonuçlardan görülmüştür ki, Urla ilçesi kıyı şeridinin gama doz hızları insan sağlığı açısından bir risk oluşturmamaktadır.