KOZBUDAKLAR W-SKARN YATAĞININ JEOKİMYASAL KARAKTERİSTİKLERİ VE NADİR TOPRAK ELEMENTLERİNİN DAĞILIMLARI (BURSA, BATI ANADOLU)

• Main Authors: Ayşe ORHAN, Halim MUTLU
• Format: Article
• Language: English
• Published: General Directorate of Mineral Research and Exploration 2017-12-01
• Series: Bulletin of the Mineral Research and Exploration
• Subjects: Scheelite Mineralization; Rare-Earth Elements; Kozbudaklar; Bursa; Western Anatolia; Şeelit Mineralizasyonu; Nadir Toprak Elementler; Batı Anadolu
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/28546/305992?publisher=mta

Kozbudaklar W-skarn yatağı Tavşanlı Zonunda Eosen Topuk granitoyidi ile Triyas İnönü mermeri arasındaki dokanakta gelişmiştir. Bölgede endoskarn zonu plajiyoklaz-piroksen, ekzoskarn zonu ise piroksen, piroksen-granat, granat ve granat-piroksen skarn fasiyesleri ile temsil edilir. Ekzoskarn zonu ana oksit element içeriklerine göre kalsik karakterlidir. Piroksen ve piroksen-granat skarnda tungsten ve molibden konsantrasyonları sırasıyla 434 - 5507 ppm (ort. 2330 ppm) ve 8 - 90 ppm (ort. 40 ppm) arasında değişir. Granat ve granat-piroksen skarn fasiyeslerinde bu element konsantrasyonları sırasıyla 271 - 7616 ppm (ort. 2486 ppm) ve 7 - 493 ppm (ort. 107 ppm) arasında olup Mo konsantrasyonunun arttığı gözlenir. Topuk granitoyidi, endoskarn ve ekzoskarn zonları ve İnönü mermerine ait ƩNTE içerikleri sırasıyla 75.8 - 158.9 ppm (ort. 106.2 ppm), 75.8 - 171.5 ppm (ort. 114.6 ppm), 3.5 - 290.8 ppm (ort. 48.7 ppm) ve 2.3 - 15.3 ppm (ort. 6.1 ppm) arasında değişir. Skarn zonlarının ƩNTE konsantrasyonları plüton ve mermere kıyasla yüksek olmasına karşın tungstence zengin örneklerde ƩNTE konsantrasyonları önemli ölçüde azalmıştır. Şeelit mineralizasyonunun gözlendiği alanda, örneklerdeki NTE yönelimleri ve Eu anomalisi iki farklı desen sergiler. Piroksen ve piroksen-granat skarn fasiyesleri HNTE zenginleşmesi ve negatif Eu anomalisi ile Topuk granitoyidine benzerlik sunar. Bu skarn fasiyeslerinde, tungstence zengin örnekler Ce tüketilmesi ve düşük Eu/Eu* (Eu/Eu* = 0.56-0.88) anomalisi ile temsil edilir. Granat ve granat-piroksen skarn fasiyesleri konveks HNTE deseni, maksimum Pr ve Nd konsantrasyonları ve pozitif Eu anomalisi ile karakteristiktir. Tungstence zengin örneklerde ise Ce bakımından zenginleşme ve yüksek Eu/Eu* oranları (Eu/Eu* = 1.45 - 4.18) gözlenir. Kozbudaklar skarn yatağında molibden zenginleşmeleri ve NTE desenlerini dikkate alındığında, şeelit mineralizasyonunun yüksek sıcaklıklı iki farklı safhada geliştiği söylenebilir. İlk faz şeelit mineralizasyonu orta-oksidan koşullarda erken magmatik akışkanlarla, ikinci faz şeelit mineralizasyonu ise artan oksitlenmiş koşullarda gelişmiştir.