آزادى و دموکراسى (قرائتى اسلامى)

• Main Author: سید محمد حسین فضل الله
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Bagher al-Olum University 1998-12-01
• Series: علوم سیاسی
• Online Access: http://psq.bou.ac.ir/article_7483_992767549a5ec728499c10e764724136.pdf

بین محققان مسلمان، مناقشات ومباحث فکرى فراوانى پیرامون مسأله «جایگاه<br /> آزادیها در اسلام» در گرفته است تا میزان آزادى جامعه وفرد را در فعالیتهاى شخصى‏اى<br /> که به ویژگیهاى فردى او مربوط مى شود ـ مانند اعمال ومواضع وجایگاه‏هایى که موافق<br /> تمایل وسلیقه اوست ـ مشخص کنند واندازه این آزادى را در سطح مواضع سیاسى؛ مانند<br /> مبارزه با حکومت یا حمایت از آن در داخل حکومت اسلامى ودر صورت غیاب دولت<br /> در جامعه اسلامى ویا گرایش به حزب وقرار گرفتن در دایره حزبى‏اى که کم وبیش از<br /> اساس یا جزییات اسلام منحرف شده است، بررسى کنند . <br />مى توانیم این سؤال را به شکل دیگرى هم مطرح کنیم که به مقوله کلى آزادى مرتبط<br clear="all" /> مى شود. اینکه آیا در اسلام چیزى به نام آزادى فکرى یا آزادى دینى ویا آزادى سیاسى<br /> وجود دارد که در سایه آن انسان بتواند هر طور که خواست فکر کند واندیشه‏اش را ابراز<br /> نماید وآیا انسان این حق را دارد که به هر دینى که خواست بگرود بى آنکه از فشار<br /> قدرت یا جامعه، بیمى به خود راه دهد؟. <br />آیا مردم حق دارند در زمینه سیاسى وارد تشکلهاى حزبى‏اى شوند که بر اساس<br /> اندیشه‏اى خاص ـ با قطع نظر از اینکه این اندیشه با اندیشه اسلام همگون یا ناهمگون<br /> باشد ـ پا گرفته ومى کوشد تا با تحکیم پایگاه مردمى خویش به قدرت و حکومت دست<br /> یابد؟ <br />یا این که در اسلام آزادى وجود ندارد جز براى آنان که به لحاظ اندیشه وعمل و<br /> شریعت، محتواى اسلامى داشته باشند واسلام به خطوط انحرافى اجازه بر خوردارى از<br /> آزادى در جامعه اسلامى را نمى‏دهد؟ <br />به دنبال این، سؤال بزرگى رخ مى نماید وآن این است که آیا اسلام به لحاظ فکرى و<br /> شیوه عملى، دموکراتیک است ودموکراسى در نهاد شیوه فکرى اسلام نهفته است یا<br /> اینکه به لحاظ محتواى فکرى و شیوه عملى، اسلام و دموکراسى ناهمگونند و تنها در<br /> فرض حرکت آزادانه در مسیر اسلام اشتراک دارند .