Tire Yalınayak Hamamı Restorasyonu ve Yapıya İlişkin Yeni Bulgular | The Restoration of Tire Yalınayak Bath and New Findings Concerning the Building

• Main Author: Şakir ÇAKMAK
• Format: Article
• Language: English
• Published: Ege University 2019-04-01
• Series: Sanat Tarihi Dergisi
• Subjects: Tire; Yalınayak; Hamam; Restorasyon; Arınma Havuzu; bath; restoration; mikveh
• Online Access: https://dergipark.org.tr/std/issue/44981/522672

TR: Antik çağlardan günümüze Batı Anadolu’nun en gözde yerleşimlerinden biri olan Tire, Aydınoğulları Beyliği ve Osmanlı dönemlerine ait çok sayıda anıtsal mimarlık örneği ve iyi korunmuş dokusuyla adeta bir müze-kent niteliğindedir. Aydınoğulları Beyliği döneminde bir süre başkentlik yapan Tire, erken Osmanlı döneminde de önemini korumuştur. Kentte bu dönemlerden günümüze ulaşan çok sayıda cami, han, hamam, medrese, türbe vb. anıtsal yapı bulunmaktadır. Yalınayak Hamamı, günümüze ulaşabilen hamamların en görkemlilerinden biridir. Yapının 2015-2017 yılları arasında, onaylı rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri doğrultusunda restorasyonu gerçekleştirilmiştir. Restorasyon çalışmaları sırasında, hamamın Tire’deki Yahudi cemaati tarafından kullanılmış olabileceğini düşündüren bazı verilere ulaşılmıştır. Erkekler kısmı sıcaklığında yer alan arınma havuzu (mikve) ile kadınlar ve erkekler kısmı soyunmalıkları arasındaki giriş açıklığı bu veriler arasındadır. Ayrıca yapının kentteki konumu da bu düşünceyi destekler niteliktedir. Restorasyon çalışmaları, yapının tüm özgün unsurlarını korumayı hedefleyen bir yaklaşımla gerçekleştirilmiştir. Erkekler kısmına oranla daha fazla tahrip olan kadınlar kısmında yapılan sıva raspaları ve zemin araştırmaları sonucunda, soyunmalık mekânında bir fıskiyeli havuz izine, ılıklık mekânında ise günümüze ulaşamayan tuvaletin giriş açıklığı izlerine rastlanmıştır. Onaylı proje doğrultusunda, yapıya kuzeyden bitişik durumda olan yakın tarihli konutun kaldırılması sonucunda, bu cepheye bitişik beş adet dükkân temeline ulaşılmıştır. Dükkân temelleri, konservasyonları yapılarak korunmuştur. ENG: As being one of the most attractive settlements of West Anatolia since was antiquity, Tire is a kind of museum-town with its monumental architecture samples and well preserved urban fabric belonging to the period of Aydınoğulları Emirate and Ottoman Empire. After being the capital of Aydınoğulları Emirate for some time, the city also kept its importance in the early Ottoman Period. In the town, there are many extant monumental structures such as mosques, inns, baths, madrasas and tombs belonging to those periods. Yalınayak Bath is one of the most magnificent baths that survive until today. Especially the section for men attracts the attention with its eight iwan temperature. The restoration implementation of the building was made between 2015 and 2017 in accordance with the approved building survey and projects of restitution and restoration. During the restoration implementation, new findings such as the pool (mikveh) situated in the section of men, and the inlet opening between dressing rooms of men and women have pointed out that bath could have been used by Jewish community of Tire. Besides, the location of the building in the town supports this idea. The restoration was done with an approach aiming to preserve all unique factors of the building. As a result of the parget dreadlocks and on the ground surface of the section of women which is more damaged compared to the section of men, traces of a fountain pool in the dressing room and the inlet opening of a toliet that does not exist today, were encountered. In accordance with the approved restoration project, the house adjacent to the north facade of the bath was removed and the foundations of five stores were revelaed. The foundations of these stores were strenghened and conserved.