در باب پروردنِ شُکر در اخلاقِ فضیلت‌گرایِ صوفیانه

شکر یکی از محوری‌ترن فضیلت‌ها در اخلاق اسلامی است و به‌این دلیل مهم دانسته می‌شود که دو مفهوم تعیین‌کنندۀ «ایمان» و «بی ایمانی» در اسلام اساساً حول محور شکر و کفر می‌گردد. این مقاله بر نحوۀ مواجهۀ سنت صوفیانه با مقولۀ اخلاقی شکر متمرکز است و به‌ویژه به اهمیتی که پرورش این فضیلت در حیات درونی سالکان...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: عطیف خلیل, معین کاظمی فر
Format: Article
Language:Arabic
Published: Language Art 2020-02-01
Series:Hunar-i zabān
Subjects:
Online Access:https://www.languageart.ir/index.php/LA/article/view/162
Description
Summary:شکر یکی از محوری‌ترن فضیلت‌ها در اخلاق اسلامی است و به‌این دلیل مهم دانسته می‌شود که دو مفهوم تعیین‌کنندۀ «ایمان» و «بی ایمانی» در اسلام اساساً حول محور شکر و کفر می‌گردد. این مقاله بر نحوۀ مواجهۀ سنت صوفیانه با مقولۀ اخلاقی شکر متمرکز است و به‌ویژه به اهمیتی که پرورش این فضیلت در حیات درونی سالکان دارد می‌پردازد. این هدف از طریق تحلیلِ آثار طیفی از نویسندگان برجستۀ تصوف از حکیم ترمذی (و. 905-910 م) و ابوطالب مکی (و. 96 م) گرفته تا ابن عربی (و. 1240 م) و احمد زروق (و. 1493 م) محقق شده است. در‌اثنای این مقاله کوشش شده که اصطلاح شکر از منظر معنی‌شناسی در بافت زبان عربی و کاربرد این اصطلاح در قرآن و ادبیات صوفیه بررسی شود و علاوه بر آن به راهبردهای مختلفی که طیف وسیعی از استادان تصوف‌، دربارۀ چگونگی آمیختن این فضیلت با زندگی شخصی ارائه‌کرده‌اند‌، نگاه شده است و در آخر‌، باورهای صوفیان در‌مورد پیامدها یا «تأثیرات کارمایی» شکر نعمت و کفر نعمت در رستگاری افراد مورد کاوش قرار گرفته است.
ISSN:2476-6526
2538-2713