Euskal hitz-ordenaren norabidea: idealismo ideologikotik pragmatismo komunikatiborantz

Euskal hiztunak gero eta maizago jardun beharko du hiru hizkuntza ukipenean diren jendarte batean: euskara, gaztelania/frantsesa eta ingelesa. Gaztelania (edo frantsesa) eta ingelesa oso garatuak diren hizkuntzak dira, eta euskarak tradizio murritza edo mugatua du zenbait esparrutan. Hori dela et...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Julian Maia
Format: Article
Language:English
Published: Gobierno de Navarra 2014-06-01
Series:Fontes Linguae Vasconum
Subjects:
Online Access:http://www.culturanavarra.es/uploads/files/04_Maia%20FLV%201117.pdf
Description
Summary:Euskal hiztunak gero eta maizago jardun beharko du hiru hizkuntza ukipenean diren jendarte batean: euskara, gaztelania/frantsesa eta ingelesa. Gaztelania (edo frantsesa) eta ingelesa oso garatuak diren hizkuntzak dira, eta euskarak tradizio murritza edo mugatua du zenbait esparrutan. Hori dela eta euskaraz oraindik definizio prozesuan daude zenbait hizkuntz erabilera, eta horrek iritzitrukeak eta proposamenak dakartza. Artikulu honetan bildu eta labur analizatzen dira hainbat adituren iritziak norantz jo beharko lukeen euskarazko hitzordenak garai honetan non prosa logiko-diskurtsiboa franko garatzen ari den (adibidez, unibertsitatearen eremuko hainbat jardunetan). Analisia eginda, proposatzen dugu hiru norabide edo jardunbide ageri direla aukeran eredu gisa har daitezkeenak: 1) eredu idealista idiosinkratikoa edo bereizi-zalea; 2) homologazio lasterreko eredua («homologazioa karrakailuka»84); 3) arian-ariko egokitze doitua eta haztatua. Azterturiko iritzietatik ondorioztatzen dugu jendartean bilakaera izan dela: joan den mendeko 60-70 urteetatik aitzina eredu idealista-idiosinkratikoaren eragina da nabariena, baina gaur egun, euskaraz prosa logiko-diskurtsiboa garatzeko, aditu gehienen iritziak sar daitezke eredu aitzinazale doitu eta haztatuan. The Basque speaker will be living in a society with three languages in contact: Basque, Spanish/French and English. Spanish (or French) and English are very well-developed languages while Euskara has a limited tradition particularly in some formal domains. That is why some uses of the Basque language nowadays are still to be clearly defined, what causes some debate and the presentation of different alternative proposals. In this article we collect and analize some relevant views of several experts with regard to which orientation should be taken in the issue of the word-order in Basque sentences in a time where the logical-discursive prose in the Basque is having a notable development (e.g., in some activities carried out at the university field). After the analysis we propose the existence of three orientationes or guidelines that could be taken as optional models for developping the logical-discursive prose in Basque language: 1) the idealistic-idiosyncratic model; 2) the in-laboratory hasty homologation model; 3) the progressive and balanced adaptation model. From the opinions analized we deduce that an evolution is taking place in the Basque society: whilst the idealistic-idiosyncratic model was predominant since the sixties-seventies of the past century, nowadays most of the experts’ opinions may be classified into the progressive and balanced adaptation model.
ISSN:2530-5832
2530-5832