تقاضا وکشش جغرافیایی خدمات بستری سلامت در استان اصفهان با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی

• Main Authors: Elham MoazamFaramarz Gholami, Faramarz Gholami, Nafiseh Tavakol, Rafaat Zahedi Far
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Vesnu Publications 2014-01-01
• Series: مدیریت اطلاعات سلامت
• Subjects: Demand Elasticity; Health Services Needs and Demand; Geographic Information Systems; Isfahan
• Online Access: http://him.mui.ac.ir/index.php/him/article/view/609
• ISSN: 1735-7853; 1735-9813

مقدمه: تأمین دسترسی عادلانه به خدمات سلامت در قالب سطح‌بندی خدمات و نظام ارجاع از اهداف مهم توسعه‌ی کشور می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین الگوی تقاضا و کشش جغرافیایی خدمات بستری در منطقه‌ی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در جهت کمک به سیاست‌گذاری مبتنی بر شاهد جهت نیازسنجی، تخصیص بهینه‌ی منابع بستری و سطح‌بندی خدمات انجام گرفت. روش بررسی: با انجام یک مطالعه‌ی توصيفي– مقطعی، اطلاعات مربوط به 24844 بیمار بستری شده در بیمارستان‌های منطقه‌ی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در شهریور ماه 1387 شامل سن، جنس، علت و بخش بستری، آدرس محل سکونت، نوع ارجاع و پوشش بیمه با کمک چک لیست خودساخته استخراج شد. اطلاعات مورد نظر توسط نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل ابتدایی قرارگرفت. بانک اطلاعاتی داده‌ها به ویرایش 3/9 نرم‌افزار GIS (ArcGIS: Geographic Information System) منتقل شد و با کمک طیفی از قابلیت‌های تصویری GIS نمایش و تحلیل گردید. یافته‌ها: از بیماران مورد مطالعه 11832 بیمار (6/47 درصد) مرد و 12984 بیمار (3/52 درصد) زن بودند. 7/56 درصد از بیماران زیر 35 سال سن داشتند. به‌عبارتی تقاضای بستری در خانم‌ها و گروه‌های سنی جوان بیش‌تر بود. بیش‌ترین علل بستری را سرفصل بارداری و زایمان در خانم‌ها (5/29 درصد) و حوادث در آقایان (3/27 درصد) تشکیل می‌داد. مردم تقاضای بیش‌تری برای دریافت خدمات از بخش دولتی داشتند. بیش‌ترین بار خدمات بستری را دو بیمارستان الزهرا (س) و کاشانی (21 درصد کل مراجعات) بر عهده داشتند. بیماردهی بستری در شهرستان‌های سمیرم، نجف آباد و لنجان از سایر شهرستان‌ها بالاتر بود (به‌ترتیب 3/9، 6/7 و 3/7 در هزار نفر جمعیت). خدمات بستری مرکز استان برای شهرستان‌ها از کشش جغرافیایی قابل توجهی برخوردار بود. بیماران ساکن در شهرستان‌های مجاور شهر اصفهان مانند برخوار، شاهین شهر، فلاورجان و خمینی شهر گرایش بیش‌تری برای دریافت خدمت از مرکز استان داشتند. نتیجه‌گیری: کشش زیاد خدمات بستری در مرکز استان باعث افزایش بار مراکز ارجاعی شهر اصفهان شده است. مدیریت هدف‌مند این تقاضا به سمت مراکز بلوک، از طریق تقویت این مراکز، فرهنگ‌سازی در جامعه و استقرار پزشک خانواده امکان‌پذیر است. واژه‌های کلیدی: کشش تقاضا؛ تقاضا و نیاز خدمات بهداشتی؛ سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی؛ اصفهان