نمود اندیشه‌های اخلاقی در ساختار فضایی خانه‌های سنتی ایران مورد مطالعه: تکریم مهمان

• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Zanjan 2010-11-01
• Series: Ta̓ammulāt-i Falsafī
• Subjects: اخلاق و معماری; تکریم مهمان; خانه های سنتی
• Online Access: http://phm.znu.ac.ir/article_19542_076246e36b1e091a423fdebc2f0e83cc.pdf

برطبق آیات و روایات اسلامی، تکریم مهمان به معنای گرامی‌داشتن، کریم گفتن، عزیز و ارجمند شمردن کسی که وارد خانه کس دیگری می‌شود. با نگاهی عمیق به ساختار فضایی خانه‌های سنتی در ایران، می‌توان توجه به تکریم و بزرگداشت مهمان را در آن به نحو ملموسی مشاهده کرد. این تحقیق به بررسی نقش اندیشه‌های اخلاقی در ساختار فضایی خانه‌های سنتی ایران با تاکید بر «تکریم مهمان»، پرداخته و هدف آن تحلیل نمود ابعاد مختلف تکریم مهمان در ساختار فضایی این خانه‌ها می‌باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده، که ابتدا از طریق شیوه‌های تحقیق کتابخانه‌ای، مفاهیم مرتبط با موضوع از کتب برخی صاحب‌نظران، اندیشمندان، آیات و روایات اسلامی استخراج شده، سپس نقش تکریم مهمان در ساختار فضایی خانه‌های سنتی مورد بحث و تفسیر قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که، مهمان و مهمان نوازی در نزد ایرانیان بسیار حائز اهمیت بوده و مردم از آیات قرآنی و روایات اسلامی در این مورد الگو می‌گرفته‌اند. از طرف دیگر، تکریم مهمان در معماری فضای خانه‌های سنتی ایران نمود و تجلی خاصی یافته که به وضوح می‌توان در ابعاد مختلف ساختار فضایی از جمله، ساباط، سردر ورودی، هشتی، حیاط، اتاقهای پذیرایی و... آنرا مشاهده نمود.