EBU’L-VELÎD el-BÂCÎ VE “İHKÂMU’L-FUSÛL”Ü

• Main Author: Sabri ERTURHAN
• Format: Article
• Language: Turkish
• Published: Cumhuriyet Üniversitesi 2002-06-01
• Series: Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
• Subjects: Bâcî; usûl-i fıkh; cedel ilmi.
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/cuifd/issue/4304/257482?publisher=cumhurilhyt
• ISSN: 1301-1197; 1304-9399

arihî seyir içerisinde her milletin kendine özgü hukuku ve hukuk kuralları olagelmiştir. Fakat insanlık tarihinde hukukun kaynakları, teşrî’, tefsir ve uygulama metotlarından bahseden hukuk metodolojisi (usûlü’l-fıkh) orijinal şekliyle ilk defa müslüman bilim adamları tarafından ortaya konulmuştur. Şafiî (204/820)’nin er-Risâle’siyle başlayan bu süreç, zaman içerisinde gelişerek ve zenginleşerek devam etmiştir. Bu süreç içerisinde İslâm bilginleri dünya hukuk kültürüne büyük katkıları olan kıymetli eserler kazandırmışlardır. Ebû’l-Velîd el-Bâcî (474/1081) de bu bilginler arasındadır. Makale düzeyinde çalışma konusu yaptığımız onun İhkâmu’l-fusûl’ü, usûl-i fıkıh alanında ve cedel metoduyla te’lif edilen bir eserdir. Endülüs’ün yetiştirdiği seçkin bir Mâlikî hukukçusu olan Bâcî, özellikle fıkıh ve usûl sahasında uzman olmakla birlikte, hemen her ilim dalında, alanında otorite olan ilim adamlarının elinde de eğitim görmüştür. Bâcî’nin İhkâmu’l-fusûl’ü hukuk nosyonu kazanılmasına büyük katkı sağlayacak nitelikte bir eserdir. Çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Bâcî’nin hayatı, ilmî yönü ve eserleri hakkında genel bilgilere yer verilecek, ikinci bölümde ise, İhkâmu’l-fusûl’ün tanıtımı, kaynakları ve eserde izlenen metot örneklerle tanıtılmaya çalışılacaktır.