شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکی

خشکی یکی از تنش‌های محیطی است که رشد، نمو و عملکرد برنج را محدود می‌سازد. پیچیدگی روابط بین صفات از مسائلی است که فرآیند اصلاح واریته‌های متحمل به تنش خشکی را مشکل می‌نماید. امروزه از تکنیک‌های گرافیکی جدیدی برای بررسی اثر صفات با در نظر گرفتن اثرات متقابل آن‌ها استفاده می‌شود یکی از این روش‌ها GGE...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: حال بی بی بادیردست, سید یحیی صالحی, حسین صبوری, علی موافقی, ابراهیم غلامعلی پور علمداری
Format: Article
Language:fas
Published: University of Birjand 2019-06-01
Series:Environmental Stresses in Crop Sciences
Subjects:
Online Access:http://escs.birjand.ac.ir/article_993_8ec34ebc98c6d6fd6ce9b2355d196115.pdf
id doaj-e6a00cf33a5146a1976cff8abe6fa62a
record_format Article
spelling doaj-e6a00cf33a5146a1976cff8abe6fa62a2020-11-25T02:42:11ZfasUniversity of BirjandEnvironmental Stresses in Crop Sciences2228-76042383-30842019-06-0112234736310.22077/escs.2018.1363.1286993شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکیحال بی بی بادیردست0سید یحیی صالحی1حسین صبوری2علی موافقی3ابراهیم غلامعلی پور علمداری4دانشجوی دکتری‌ دانشکده علوم پایه، دانشگاه تبریزدانشیار دانشکده علوم پایه، دانشگاه تبریزدانشیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووساستاد دانشکده علوم پایه، دانشگاه تبریزاستادیار دانشگاه گنبد‌کاووسخشکی یکی از تنش‌های محیطی است که رشد، نمو و عملکرد برنج را محدود می‌سازد. پیچیدگی روابط بین صفات از مسائلی است که فرآیند اصلاح واریته‌های متحمل به تنش خشکی را مشکل می‌نماید. امروزه از تکنیک‌های گرافیکی جدیدی برای بررسی اثر صفات با در نظر گرفتن اثرات متقابل آن‌ها استفاده می‌شود یکی از این روش‌ها GGE biplot است. این تحقیق برای بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات زراعی و مورفولوژیکی ۲۶۳ ژنوتیپ برنج بر اساس طرح لاتیس در دو شرایط بدون تنش و تنش آبی در طول فصل زراعی سال ۱۳۹۴ انجام شد. داده‌ها با روش آماری تجزیه واریانس و GGE biplot موردبررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سه عامل محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل محیط × ژنوتیپ در اکثر صفات موردبررسی بسیار معنی‌دار بود. تجزیه GGE biplot نیز نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش خشکی عملکرد دانه رابطه مثبتی با وزن دانه پر، تعداد دانه پر، وزن خوشه اصلی، وزن کل خوشه‌ها، قطر ساقه، تعداد خوشه­چه ثانویه، تعداد خوشه‌چه اولیه، بیوماس، شاخص برداشت و باروری داشت. همبستگی مثبت و معنی‌دار بین اکثر صفات نشان می‌دهد که یکی از این صفات می‌تواند به‌عنوان معیار انتخاب مورداستفاده قرار گیرد. ژنوتیپ‌ HHZ 10-DT5-LI1-LI1 در شرایط بدون تنش با دارا بودن بالاترین میزان عملکرد دانه (146.69 گرم)، دانه پر (224.83)، وزن دانه پر (4.66 گرم) و شاخص برداشت (1.25) برترین ژنوتیپ در این محیط بود و‌ ژنوتیپ HHZ 18-Y3-Y1-Y1 با بالاترین میزان وزن کل خوشه‌ها (46.5 گرم)، وزن خوشه اصلی (3.80 گرم)، تعداد دانه پر (207.5) و وزن دانه پر (3.42 گرم) و عملکرد (71.82 گرم) به‌عنوان ژنوتیپ‌ متحمل شناسایی شد. از این ژنوتیپ‌ها می‌توان در برنامه‌های اصلاحی برای بهبود تحمل به تنش خشکی به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک استفاده نمود.http://escs.birjand.ac.ir/article_993_8ec34ebc98c6d6fd6ce9b2355d196115.pdfبرنجتجزیه GGE biplotتنش خشکیتنوع ژنتیکی
collection DOAJ
language fas
format Article
sources DOAJ
author حال بی بی بادیردست
سید یحیی صالحی
حسین صبوری
علی موافقی
ابراهیم غلامعلی پور علمداری
spellingShingle حال بی بی بادیردست
سید یحیی صالحی
حسین صبوری
علی موافقی
ابراهیم غلامعلی پور علمداری
شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکی
Environmental Stresses in Crop Sciences
برنج
تجزیه GGE biplot
تنش خشکی
تنوع ژنتیکی
author_facet حال بی بی بادیردست
سید یحیی صالحی
حسین صبوری
علی موافقی
ابراهیم غلامعلی پور علمداری
author_sort حال بی بی بادیردست
title شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکی
title_short شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکی
title_full شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکی
title_fullStr شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکی
title_full_unstemmed شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکی
title_sort شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی gge biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکی
publisher University of Birjand
series Environmental Stresses in Crop Sciences
issn 2228-7604
2383-3084
publishDate 2019-06-01
description خشکی یکی از تنش‌های محیطی است که رشد، نمو و عملکرد برنج را محدود می‌سازد. پیچیدگی روابط بین صفات از مسائلی است که فرآیند اصلاح واریته‌های متحمل به تنش خشکی را مشکل می‌نماید. امروزه از تکنیک‌های گرافیکی جدیدی برای بررسی اثر صفات با در نظر گرفتن اثرات متقابل آن‌ها استفاده می‌شود یکی از این روش‌ها GGE biplot است. این تحقیق برای بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات زراعی و مورفولوژیکی ۲۶۳ ژنوتیپ برنج بر اساس طرح لاتیس در دو شرایط بدون تنش و تنش آبی در طول فصل زراعی سال ۱۳۹۴ انجام شد. داده‌ها با روش آماری تجزیه واریانس و GGE biplot موردبررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سه عامل محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل محیط × ژنوتیپ در اکثر صفات موردبررسی بسیار معنی‌دار بود. تجزیه GGE biplot نیز نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش خشکی عملکرد دانه رابطه مثبتی با وزن دانه پر، تعداد دانه پر، وزن خوشه اصلی، وزن کل خوشه‌ها، قطر ساقه، تعداد خوشه­چه ثانویه، تعداد خوشه‌چه اولیه، بیوماس، شاخص برداشت و باروری داشت. همبستگی مثبت و معنی‌دار بین اکثر صفات نشان می‌دهد که یکی از این صفات می‌تواند به‌عنوان معیار انتخاب مورداستفاده قرار گیرد. ژنوتیپ‌ HHZ 10-DT5-LI1-LI1 در شرایط بدون تنش با دارا بودن بالاترین میزان عملکرد دانه (146.69 گرم)، دانه پر (224.83)، وزن دانه پر (4.66 گرم) و شاخص برداشت (1.25) برترین ژنوتیپ در این محیط بود و‌ ژنوتیپ HHZ 18-Y3-Y1-Y1 با بالاترین میزان وزن کل خوشه‌ها (46.5 گرم)، وزن خوشه اصلی (3.80 گرم)، تعداد دانه پر (207.5) و وزن دانه پر (3.42 گرم) و عملکرد (71.82 گرم) به‌عنوان ژنوتیپ‌ متحمل شناسایی شد. از این ژنوتیپ‌ها می‌توان در برنامه‌های اصلاحی برای بهبود تحمل به تنش خشکی به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک استفاده نمود.
topic برنج
تجزیه GGE biplot
تنش خشکی
تنوع ژنتیکی
url http://escs.birjand.ac.ir/article_993_8ec34ebc98c6d6fd6ce9b2355d196115.pdf
work_keys_str_mv AT ḥạlbybybạdyrdst sẖnạsạyyzẖnwtyphạymtḥmlbhtnsẖkẖsẖḵydrzẖrmplạsmbrnjkẖạrjybạạstfạdhạztḵnyḵgrạfyḵyggebiplotdrsẖrạyṭgẖrqạbwtnsẖkẖsẖḵy
AT sydyḥyyṣạlḥy sẖnạsạyyzẖnwtyphạymtḥmlbhtnsẖkẖsẖḵydrzẖrmplạsmbrnjkẖạrjybạạstfạdhạztḵnyḵgrạfyḵyggebiplotdrsẖrạyṭgẖrqạbwtnsẖkẖsẖḵy
AT ḥsynṣbwry sẖnạsạyyzẖnwtyphạymtḥmlbhtnsẖkẖsẖḵydrzẖrmplạsmbrnjkẖạrjybạạstfạdhạztḵnyḵgrạfyḵyggebiplotdrsẖrạyṭgẖrqạbwtnsẖkẖsẖḵy
AT ʿlymwạfqy sẖnạsạyyzẖnwtyphạymtḥmlbhtnsẖkẖsẖḵydrzẖrmplạsmbrnjkẖạrjybạạstfạdhạztḵnyḵgrạfyḵyggebiplotdrsẖrạyṭgẖrqạbwtnsẖkẖsẖḵy
AT ạbrạhymgẖlạmʿlypwrʿlmdạry sẖnạsạyyzẖnwtyphạymtḥmlbhtnsẖkẖsẖḵydrzẖrmplạsmbrnjkẖạrjybạạstfạdhạztḵnyḵgrạfyḵyggebiplotdrsẖrạyṭgẖrqạbwtnsẖkẖsẖḵy
_version_ 1724774695682703360