بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستان

خشکسالی، به‌عنوان یکی از مخاطرات محیطی، اثرات زیانبار زیست‌محیطی از خود برجای می‌گذارد پژوهش حاضر، با هدف بررسی روند خشکسالی‌ها و تأثیرات آن بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در سکونتگاه‌های روستایی استان کردستان، به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد. جامعه آماری، شامل 384 نفر، از میان سرپرستان خانوار...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: رحمت‌الله بهرامی, محمدفرید سپری
Format: Article
Language:fas
Published: Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute 2021-05-01
Series:روستا و توسعه
Subjects:
Online Access:http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_124415_ee359606c36c9ceed5a8ff15d820fa84.pdf
id doaj-e4d4158904e047d380a91c29bb4ddb22
record_format Article
spelling doaj-e4d4158904e047d380a91c29bb4ddb222021-09-17T08:13:40ZfasAgricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Instituteروستا و توسعه1563-33222645-64862021-05-0124117319410.30490/rvt.2021.341691.1194124415بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستانرحمت‌الله بهرامی0محمدفرید سپری1استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد، بروجرد، ایران.خشکسالی، به‌عنوان یکی از مخاطرات محیطی، اثرات زیانبار زیست‌محیطی از خود برجای می‌گذارد پژوهش حاضر، با هدف بررسی روند خشکسالی‌ها و تأثیرات آن بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در سکونتگاه‌های روستایی استان کردستان، به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد. جامعه آماری، شامل 384 نفر، از میان سرپرستان خانوارهای استان کردستان در سال 1398 انتخاب شدند. برای تعیین وضعیت خشکسالی، ابتدا بررسی وضعیت بارش در یک دوره زمانی 27 ساله (1365 تا 1392) بر اساس شاخص SPI و همچنین، تبیین پیامدهای خشکسالی به روش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه صورت گرفت. نتایج به روش SPI نشان داد که شهرستان‌های قروه نوزده سال، بیجار و سنندج هر کدام با هفده سال، سقز و بانه هر کدام با شانزده سال، زرینه با پانزده سال و مریوان با چهارده سال خشکسالی را از انواع ملایم تا شدید تجربه کردند. نتایج تحلیل عاملی در عوامل اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی نشان داد که در کل، این عوامل 03/55 درصد کل واریانس را تبیین می‌کند؛ و از آن میان، عامل اقتصادی با تبیین 91/22 درصد در رده نخست قرار می‌گیرد و عوامل زیست‌محیطی و اجتماعی، به‌ترتیب، با تبیین 27/17 و 85/14 درصد کل واریانس در رده‌های بعدی قرار دارند؛ همچنین، در میان این عوامل، بیشترین تأثیرات خشکسالی به سه متغیر کاهش سطح درآمد با 782/0، کاهش دبی آب چشمه‌ها با 705/0 و مهاجرت با 766/0 درصد برمی‌گردد. برای بهبود معیشت و ماندگاری روستاییان، استفاده از ذخیره آب سدها، توسعه نظام باغداری و آموزش کشاورزان در راستای متنوع‌سازی حرفه‌ها و مشاغل روستایی از راهکارهای پیشنهادی به‌شمار می‌روند.http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_124415_ee359606c36c9ceed5a8ff15d820fa84.pdfخشکسالیشاخص spiناپایداریروستااستان کردستان
collection DOAJ
language fas
format Article
sources DOAJ
author رحمت‌الله بهرامی
محمدفرید سپری
spellingShingle رحمت‌الله بهرامی
محمدفرید سپری
بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستان
روستا و توسعه
خشکسالی
شاخص spi
ناپایداری
روستا
استان کردستان
author_facet رحمت‌الله بهرامی
محمدفرید سپری
author_sort رحمت‌الله بهرامی
title بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستان
title_short بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستان
title_full بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستان
title_fullStr بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستان
title_full_unstemmed بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستان
title_sort بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستان
publisher Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute
series روستا و توسعه
issn 1563-3322
2645-6486
publishDate 2021-05-01
description خشکسالی، به‌عنوان یکی از مخاطرات محیطی، اثرات زیانبار زیست‌محیطی از خود برجای می‌گذارد پژوهش حاضر، با هدف بررسی روند خشکسالی‌ها و تأثیرات آن بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در سکونتگاه‌های روستایی استان کردستان، به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد. جامعه آماری، شامل 384 نفر، از میان سرپرستان خانوارهای استان کردستان در سال 1398 انتخاب شدند. برای تعیین وضعیت خشکسالی، ابتدا بررسی وضعیت بارش در یک دوره زمانی 27 ساله (1365 تا 1392) بر اساس شاخص SPI و همچنین، تبیین پیامدهای خشکسالی به روش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه صورت گرفت. نتایج به روش SPI نشان داد که شهرستان‌های قروه نوزده سال، بیجار و سنندج هر کدام با هفده سال، سقز و بانه هر کدام با شانزده سال، زرینه با پانزده سال و مریوان با چهارده سال خشکسالی را از انواع ملایم تا شدید تجربه کردند. نتایج تحلیل عاملی در عوامل اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی نشان داد که در کل، این عوامل 03/55 درصد کل واریانس را تبیین می‌کند؛ و از آن میان، عامل اقتصادی با تبیین 91/22 درصد در رده نخست قرار می‌گیرد و عوامل زیست‌محیطی و اجتماعی، به‌ترتیب، با تبیین 27/17 و 85/14 درصد کل واریانس در رده‌های بعدی قرار دارند؛ همچنین، در میان این عوامل، بیشترین تأثیرات خشکسالی به سه متغیر کاهش سطح درآمد با 782/0، کاهش دبی آب چشمه‌ها با 705/0 و مهاجرت با 766/0 درصد برمی‌گردد. برای بهبود معیشت و ماندگاری روستاییان، استفاده از ذخیره آب سدها، توسعه نظام باغداری و آموزش کشاورزان در راستای متنوع‌سازی حرفه‌ها و مشاغل روستایی از راهکارهای پیشنهادی به‌شمار می‌روند.
topic خشکسالی
شاخص spi
ناپایداری
روستا
استان کردستان
url http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_124415_ee359606c36c9ceed5a8ff15d820fa84.pdf
work_keys_str_mv AT rḥmtạllhbhrạmy brrsyạtẖrạtạqtṣạdyạjtmạʿywzystmḥyṭykẖsẖḵsạlybrmnạṭqrwstạyyạstạnḵrdstạn
AT mḥmdfrydspry brrsyạtẖrạtạqtṣạdyạjtmạʿywzystmḥyṭykẖsẖḵsạlybrmnạṭqrwstạyyạstạnḵrdstạn
_version_ 1717377526810017792