تأثیر کیتوزان بر صفات فیـزیولوژیکی و مــورفولوژیکی به لیمو (Lippia citriodora L.) در شرایط مزرعه ای و درون شیشه ای

• Main Author: حسن نورافکن
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Islamic Azad University, Tabriz Branch 2019-04-01
• Series: Ikufīziyuluzhī-i Giyāhān-i Zirā̒ī
• Subjects: الیسیتور; سیترال; کشت بافت; کیتین; محرک زیستی
• Online Access: http://jcep.iaut.ac.ir/article_664838_afb1b24681a13c5adf0825ade456802c.pdf
• ISSN: 2538-1822; 2476-731X

کیتوزان از جمله محرک­های زیستی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می­شود. در این راستا، دو آزمایش جداگانه به­منظور بررسی اثر کیتوزان بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه به­لیمو در شرایط درون شیشه­ای و مزرعه­ای انجام شد. در شرایط کشت درون شیشه­ای، غلظت­های 5/12، 25، 50 و 100 میلی­گرم بر لیتر کیتوزان به محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) اضافه و اثر آنها بر خصوصیات رشدی به­لیمو ارزیابی شد. نتایج نشان داد که کیتوزان اثر معنی­داری بر تمام صفات مورد ارزیابی، به جز درصد گیاهان سالم، تعداد شاخساره جانبی و تعداد برگ کلروزه، دارد. در شرایط کشت بافت، با افزایش غلظت مصرفی کیتوزان، طول بلندترین شاخه، شاخص کلروفیل و طول گیاه به­لیمو در غلظت­های 50 و 100 میلی­گرم بر لیتر افزایش و برعکس، کیتوزان در تمام غلظت­ها باعث کاهش تعداد گره در بلندترین شاخه شد. اثر افزایشی کیتوزان بر درصد ریشه­زایی و تعداد ریشه مثبت بوده و در غلظت­های 50 و 100 میلی­گرم بر لیتر به بالاترین میزان رسید. در وزن تر شاخساره، تعداد برگ و بلندترین ریشه نیز اثر مثبت کیتوزان مشاهده شد و غلظت­های کمتر از 100 میلی­گرم بر لیتر اثر بهتری داشتند. همچنین، کاربرد کیتوزان تغییرات نامنظمی در میزان سیترال نشان داد. در شرایط مزرعه­ای، اثر کیتوزان در غلظت­های 5/12، 25، 50 و 100 میلی­گرم بر لیتر بر شاخص­های رشدی به­لیمو ارزیابی و اثر مثبت غلظت 50 میلی­گرم بر لیتر کیتوزان در تعداد گل­آذین، طول بزرگ­ترین گل­آذین و وزن تر برگ مشاهده شد. بنابراین، استفاده از غلظت­های 50 و 100 میلی­گرم بر لیتر کیتوزان در شرایط درون شیشه­ای و مزرعه­ای به خاطر داشتن اثر مثبت بر بیشتر خصوصیات رشدی به­لیمو قابل توصیه می­باشد.