پایش روند دورنمای فرین‌های سرد ایران مبتنی بر برونداد مدل دینامیکی EH5OM

• Main Authors: محمود احمدی, عباسعلی داداشی رودباری, رضا ابراهیمی
• Format: Article
• Language: English
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2019-01-01
• Series: جغرافیا و مخاطرات محیطی
• Subjects: فرین سرد; مدل eh5om; شیب روند; مدل regcm4; ایران
• Online Access: https://geoeh.um.ac.ir/article_32866_a441e46a57a567873f565014e384430e.pdf
• ISSN: 2322-1682; 2383-3076

دگرگونی‌های آب‌ وهوایی که ناشی از دگرگونی توزیع مقادیر فرین است به یکی از بحران‌های پیش روی بشر در سده اخیر تبدیل‌شده است.­ با آشکار شدن دگردیسی آب‌ وهوا در مقیاس منطقه ­ای و بسامد رخدادهای فرین این پژوهش پایش دورنمای اثر گرمایش جهانی بر روند فرین‌های سرد ایران را هدف اصلی خود قرار داده است. به این منظور داده‌های مدل دینامیکی ترکیبی هواسپهر-اقیانوس EH5OM تحت سناریو انتشار A1B برای دوره زمانی 1/01/2015 تا 31/12/2050 میلادی با تفکیک مکانی 75/1×75/1 درجه قوسی از مرکز فیزیک ماکس پلانک بارگیری گردید. در گام بعدی جهت ریزمقیاس نمایی مدل EH5OM از مدل مرکز فیزیک نظری عبدالسلام موسوم به REGCM4 استفاده شد و داده‌های مدل با تفکیک مکانی 27/0×27/0 درجه قوسی خروجی گرفته و ماتریسی به ابعاد 2140×13410 ایجاد گردید. برای شناسایی روزهای فرین سرد از نمایه بهنجار شده‌ی دمای فوجیبه فومیاکی موسوم به انحراف بهنجار شدۀ دما (NTD) استفاده شد و روند روزهای فرین با استفاده از روش نا پارامتریک Mann-Kendall و شیب روند با استفاده از روش Sen's محاسبه و در گام پایانی با استفاده از شبکه عصبی خودسازمانده (SOM) نقشه‌های ماهیانه ترسیم گردید. نتایج نشان داد بر اساس سناریو A1B بیشینه روند کاهشی فرین‌های سرد مربوط به فصل بهار، ماه دسامبر، مارس و ژانویه است و در مقابل بیشینه گستره روند مثبت فرین‌های سرد ایران در ماه‌های اکتبر و نوامبر نمایان گشت که این نکته گویای دگرگونی بی‌هنجاری منفی دمای کشور در دهه‌های آینده در فصل پاییز می‌باشد.