جست و جوی ریشه های تاریخی"اخلاق اطلاعات" در علوم کتابداری و اطلاع رسانی

• Main Authors: مهدی شقاقی, محمدرضا وصفی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Central Library of Astan Quds Razavi 2015-06-01
• Series: کتابداری و اطلاع‌رسانی
• Online Access: http://lis.aqr-libjournal.ir/article_41565_5b682cbd5994381cb38ebb12df64d54b.pdf

<strong>هدف</strong><strong>: </strong>هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ تاریخ اجتماعی مفهوم «اخلاق اطلاعات» است. قصد بر آن است تا نشان داده شود که چگونه مفهوم «اخلاق اطلاعات» در جریان تحولات اجتماعی حاکم بر حرفۀ کتابداری و اطلاع‎رسانی برساخته شده و به‎شکل آنچه ما امروز به‎عنوان حوزۀ «اخلاق اطلاعات» می‎شناسیم، درآمده است.  <strong>روش: </strong>پژوهش حاضر به روش سندی یا کتابخانه‎ای انجام شده است. روش سندی یا کتابخانه‎ای، بهترین روش برای ردگیری تاریخ تطورّ مفاهیم و اندیشه‎ها در مناسبات اجتماعی است. <strong>یافته</strong><strong>‎</strong><strong>ها</strong><strong>: </strong>جریان‎های اجتماعیِ حاکم بر فضای حرفه‎ای کتابداری و اطلاع‎رسانی از اواخر قرن نوزده تا اوایل دهۀ 70 قرن بیستم آمریکا، سه اتفاق بارز به نام‎های درخواست کتاب‌های زرد و مسئلۀ سانسور، کمک به ثبات جامعه و مسئلۀ خدمت به پروپاگاندا در قالب خدمات جنگی کتابخانه، و جنبش مسئولیت اجتماعی را رقم زد که این سه رویداد، خود را در سه جهت‌گیری مهم در اخلاق اطلاعات متجلی نمود: اخلاق اطلاعات اصول‎‎گرا، اخلاق اطلاعات فردگرا، روانشناختی و تکنوکراتیک، و اخلاق اطلاعات جامعه‎گرا و انتقادی.   <strong>     </strong> <strong>اصالت/ارزش:</strong> ارزش این مقاله، در یافتن و ارائۀ شواهدی تاریخی برای اثبات این مطلب است که حوزۀ «اخلاق اطلاعات» باوجود ادعای بسیاری از افرادی که در حوزۀ علوم کامپیوتر، فنآوری اطلاعات و ارتباطات، و هوش مصنوعی فعالیت می‎کنند، ریشه در اخلاق کتابداری و اطلاع‎رسانی دارد و از بُن‎مایه‎های فکری این حوزه نضج یافته است و مسائل جدیدی که ورود رایانه و شبکه به دنیای اطلاعات ایجاب کرده است، باعث شده این حوزه اَبعاد تازه‎تری به خود بگیرد و این تصور حاصل شود که این مفهوم، برخاسته از تحولات نیم‎قرن اخیر است.