شناسایی منابع تأمین کننده گردوغبار غرب خوزستان با استفاده از الگوریتم‌ های بهبود یافته دمای روشنایی گردوغبار

• Main Authors: نعمت مال امیری, علیرضا راشکی, سیدرضا حسین زاده, مهناز جهادی طرق
• Format: Article
• Language: English
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2019-09-01
• Series: جغرافیا و مخاطرات محیطی
• Subjects: گردوغبار; الگوریتم‌ های بهبود یافته دمای روشنایی گردوغبار; تصاویر ماهواره‌ای; خوزستان
• Online Access: https://geoeh.um.ac.ir/article_33608_4c2b3d4318685fd3bd1fa621ba73601b.pdf
• ISSN: 2322-1682; 2383-3076

گردوغبار را می­توان یک پدیده طبیعی در نظر گرفت که در کشور ایران و به‌ویژه در استان خوزستان بروز آن در چند دهه اخیر دارای توالی بیشتری بوده است. بدین منظور در این پژوهش، شناسایی منابع تأمین کننده گردوغبارهای غرب خوزستان هدف ‌گذاری گردید. بر این اساس از تصاویر ماهواره‌ای مودیس سنجده ترا برای استخراج شاخص بهبود یافته دمای روشنایی گردوغبار (BADI) در سه گردوغبار متوالی در زمستان 1396 و بهار 1397 (2018) بهره برده شد. نتایج شاخص بکار رفته روشن ساخت که مناطق مختلفی در داخل و خارج کشور تأمین کننده ذرات گردوغبار در غرب استان خوزستان می‌باشند. بر این اساس در اولین گردوغبار به تاریخ 20/1/2018 مشاهده شد که چشمه اصلی گردوغبار در نواحی خشک و بیابانی غربی استان در محدوده غرب شهرستان شوش و بستر خشک شده تالاب هورالعظیم در استان خوزستان می‌ باشد. در گردوغبار متوالی بعدی (20/2/2018) فرسایش در بستر تالاب هورالعظیم و مناطق بیابانی در شمال سوسنگرد را می‌توان منبع اصلی ذرات گردوغبار قلمداد کرد. همچنین می‌توان مشاهده کرد که نواحی پراکنده در کشور عراق محدوده شهر بصره نیز در این گردوغبار مؤثر می‌باشند. در گردوغبار سوم در تاریخ 23/4/2018 بر اساس شاخص BADI دارای چندین هسته تراکمی می‌باشد و از نواحی بیابانی در کشور عربستان شروع و تا کشور کویت و نواحی جنوب غربی ایران و شرق عراق امتداد می‌یابد. همچنین در این پژوهش در محدوده‌ های فضایی استخراج شده، نقاط برداشت ذرات گردوغبار به صورت دقیق‌تر با استفاده از تصاویر ماهواره‌ ای Meteosat8 و سنتینل 3 تعیین شد که بارزترین منابع داخلی در منطقه جفیر و تالاب هورالعظیم و نواحی خشک و بیابانی شهرستان شوش در قسمت غربی استان خوزستان می‌باشند. همچنین در مورد منابع خارجی بیابان‌ های کشور عربستان در مناطق غرب ریاض و شرق مدینه (الذکری، الرقایع و البجادیه) و مناطقی بین کربلا و نف در کشور عراق در شکل‌گیری توده گردوغبار نقش مؤثری دارند.