Żywienie a płodność. Dieta kobiet w okresie prokreacyjnym

• Main Author: Dorota Świątkowska
• Format: Article
• Language: English
• Published: Medical Communications Sp. z o.o. 2013-04-01
• Series: Pediatria i Medycyna Rodzinna
• Subjects: prokreacja; planowanie ciąży; prawidłowe żywienie; racjonalna dieta; czynniki ryzyka nie‑ prawidłowości rozwoju ciąży; powikłań ciąży
• Online Access: http://www.pimr.pl/index.php/wydawnictwa/2013-vol-9-no-1/zywienie-a-plodnosc-dieta-kobiet-w-okresie-prokreacyjnym?aid=556

Prawidłowe żywienie oraz tryb życia w okresie poprzedzającym ciążę oraz w trakcie jej trwania są niezmiernie ważne dla rozwijającego się płodu, wpływają na prawidłowy przebieg ciąży i stan zdrowia kobiety ciężarnej. Aktualnie wiek kobiet wchodzących w okres prokreacji waha się między 15. a 49. rokiem życia. Tak duża rozpię‑ tość wiekowa wiąże się z odmiennymi problemami charakteryzującymi dany wiek mającymi wpływ na prokreację. Kobiety, które pragną zajść w ciążę, mniej więcej 6 miesięcy przed planowanym poczęciem powinny zmienić tryb życia i zacząć przestrzegać prawidłowej diety. Racjonalna dieta powinna obejmować pięć posiłków dziennie i być zbilansowana pod względem wartości odżywczej. Kaloryczność diety należy ustalić indywidualnie, uwzględnia‑ jąc rodzaj i częstotliwość aktywności fizycznej. Szczególnie ważne jest urozmaicenie diety. Trzeba wziąć pod uwagę alergie i nietolerancje pokarmowe oraz konieczność stosowania produktów z niskim indeksem glikemicznym. Warto wybierać odpowiedni rodzaj tłuszczu. Bezwzględnie należy wyeliminować tłuszcze trans, obecne w przemysłowo produkowanych ciastach, słodyczach, chipsach, żywności typu fast food, zupach w proszku, twardych margarynach. Tłuszcze te można zastąpić produktami bogatymi w jedno- i wielonienasy‑ cone kwasy tłuszczowe. Należy zadbać o produkty białkowe pochodzenia zarówno zwierzęcego, jak i roślinne‑ go – dieta powinna obejmować: chude mięso drobiowe, cielęce, w ograniczonych ilościach chude mięso wie‑ przowe i wołowe, ryby (głównie morskie), jaja oraz produkty strączkowe (fasola, groch, soczewica, ciecierzyca, soja). Produkty bogate w węglowodany złożone powinny stanowić ponad połowę zapotrzebowania energetycznego. Warto wybierać pełnoziarniste pieczywo, kasze, makarony, płatki zbożowe. Zawartość białka, tłuszczu, węglowodanów, witamin i składników mineralnych oraz błonnika powinna być zgodna z normami żywienia człowieka i uwzględniać niedobory witaminowo-mineralne, wiek oraz aktywność fizyczną. Wskazane jest ustalenie, w porozumieniu z lekarzem, rodzaju i dawki suplementów w przypadku źle zbilansowanej diety lub niedoborów witaminowo-mineralnych. W okresie co najmniej 3 miesięcy przed zajściem w ciążę każda kobieta powinna przyjmować 0,4 mg kwasu foliowego dziennie. Rekomenduje się również suplementację wita‑ miną D3 w miesiącach od września do kwietnia lub przez cały rok, jeśli istnieje taka konieczność. Dawkę należy dobierać indywidualnie, po uprzednim wykonaniu badania laboratoryjnego oznaczającego poziom witaminy D3 we krwi. Dobrze zbilansowana dieta zapewnia prawidłową ilość i jakość białka, tłuszczu, węglowodanów oraz błonnika pokarmowego, jak również produktów dostarczających witamin i minerałów. Obfitująca między innymi w produkty, które są źródłem witamin z grupy B, folianów, antyoksydantów, żelaza, pozbawiona nadmiaru kofe‑ iny i alkoholu wydaje się mieć istotne znaczenie w profilaktyce niepłodności. Ze względów praktycznych ważne jest, aby zarówno lekarze, jak i inne osoby zajmujące się przedciążowym poradnictwem kobiet mieli dobrą orien‑ tację dotyczącą zdrowego stylu odżywiania się oraz prawidłowego zapotrzebowania na energię, składniki odżywcze, witaminy i minerały w diecie, jak również niezbędnej suplementacji przed zajściem w ciążę.