ارزیابی تحمل به تنش خشکی دوره رشد زایشی در برخی از ژنوتیپ‌های گندم (.Triticum aestivum L) با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش خشکی

این بررسی به منظور تعیین حدود حساسیت و تحمل به تنش کمبود رطوبتی ژنوتیپ‌های گندم به شرایط آبیاری کامل و کمبود رطوبتی در دوره زایشی اجرا شد. تعداد هشت ژنوتیپ حاصل از برنامه به‌نژادی اقلیم سرد کشور که دارای تیپ رشد زمستانه در مقایسه با ارقام اروم، میهن و زارع به‌عنوان شاهد بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: وحید بحرینی ویجویه, محمد رضا داداشی, سید محمود ناظری
Format: Article
Language:fas
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2019-03-01
Series:پژوهشهای زراعی ایران
Subjects:
Online Access:https://jcesc.um.ac.ir/article_38213_a3ff38285f451c9de6d3f05a6325f947.pdf
id doaj-ddbef40e6caa4125933437d70e0404d6
record_format Article
spelling doaj-ddbef40e6caa4125933437d70e0404d62021-06-12T04:03:28ZfasFerdowsi University of Mashhadپژوهشهای زراعی ایران2008-14722423-39782019-03-0117111112110.22067/gsc.v17i1.6969038213ارزیابی تحمل به تنش خشکی دوره رشد زایشی در برخی از ژنوتیپ‌های گندم (.Triticum aestivum L) با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش خشکیوحید بحرینی ویجویه0محمد رضا داداشی1سید محمود ناظری2دانشگاه آزاد اسلامی گرگاندانشگاه آزاد اسلامی گرگانمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضویاین بررسی به منظور تعیین حدود حساسیت و تحمل به تنش کمبود رطوبتی ژنوتیپ‌های گندم به شرایط آبیاری کامل و کمبود رطوبتی در دوره زایشی اجرا شد. تعداد هشت ژنوتیپ حاصل از برنامه به‌نژادی اقلیم سرد کشور که دارای تیپ رشد زمستانه در مقایسه با ارقام اروم، میهن و زارع به‌عنوان شاهد بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1395-1393 در دو شرایط آبیاری کامل و کمبود رطوبتی در دوره زایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق مشهد مورد مقایسه قرار گرفتند. در این تحقیق از 14 شاخص ارزیابی تنش به‌ترتیب شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص بهره‌وری متوسط (MP)، شاخص میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص تحمل به تنش تعدیل‌یافته (MSTI)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص خشکی (DI)، شاخص تحمل غیرزیستی، (ATI) شاخص درصد حساسیت به تنش (SSPI)، شاخص محصول در تنش و بدون تنش (SNPI) و درصد کاهش عملکرد (RE) استفاده گردید. در مجموع شاخص‌ها پنج شاخص میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، تحمل به تنش (STI)، میانگین بهره‌وری (MP)، میانگین هارمونیک (HM) و شاخص تحمل به تنش تعدیل‌یافته (MSTI) با احتمال 99 درصد بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و تنش نشان دادند و به‌عنوان برترین شاخص‌های متحمل به خشکی در این بررسی مشخص شدند. ژنوتیپ هشت که بالاترین مقدار را در این پنج شاخص داشت به‌عنوان متحمل‌ترین ژنوتیپ در شرایط تنش شناسایی گردید. ارقام شاهد به لحاظ عملکرد و تحمل به تنش خشکی در قیاس با ژنوتیپ هشت جایگاه مناسبی نداشتند. در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ هشت بیشترین عملکرد را با 5176 کیلوگرم در هکتار به خود اختصاص داده و در رتبه میانگین شاخص‌های این تحقیق رتبه اول را داشت. ژنوتیپ 9 نیز از لحاظ عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی با 5079 کیلوگرم در هکتار و رتبه دوم در میانگین شاخص‌های این تحقیق به‌عنوان بهترین ژنوتیپ متحمل به خشکی بعد از ژنوتیپ 8 قرار گرفت.https://jcesc.um.ac.ir/article_38213_a3ff38285f451c9de6d3f05a6325f947.pdfارقامرطوبتشاهدعملکرد
collection DOAJ
language fas
format Article
sources DOAJ
author وحید بحرینی ویجویه
محمد رضا داداشی
سید محمود ناظری
spellingShingle وحید بحرینی ویجویه
محمد رضا داداشی
سید محمود ناظری
ارزیابی تحمل به تنش خشکی دوره رشد زایشی در برخی از ژنوتیپ‌های گندم (.Triticum aestivum L) با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش خشکی
پژوهشهای زراعی ایران
ارقام
رطوبت
شاهد
عملکرد
author_facet وحید بحرینی ویجویه
محمد رضا داداشی
سید محمود ناظری
author_sort وحید بحرینی ویجویه
title ارزیابی تحمل به تنش خشکی دوره رشد زایشی در برخی از ژنوتیپ‌های گندم (.Triticum aestivum L) با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش خشکی
title_short ارزیابی تحمل به تنش خشکی دوره رشد زایشی در برخی از ژنوتیپ‌های گندم (.Triticum aestivum L) با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش خشکی
title_full ارزیابی تحمل به تنش خشکی دوره رشد زایشی در برخی از ژنوتیپ‌های گندم (.Triticum aestivum L) با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش خشکی
title_fullStr ارزیابی تحمل به تنش خشکی دوره رشد زایشی در برخی از ژنوتیپ‌های گندم (.Triticum aestivum L) با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش خشکی
title_full_unstemmed ارزیابی تحمل به تنش خشکی دوره رشد زایشی در برخی از ژنوتیپ‌های گندم (.Triticum aestivum L) با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش خشکی
title_sort ارزیابی تحمل به تنش خشکی دوره رشد زایشی در برخی از ژنوتیپ‌های گندم (.triticum aestivum l) با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش خشکی
publisher Ferdowsi University of Mashhad
series پژوهشهای زراعی ایران
issn 2008-1472
2423-3978
publishDate 2019-03-01
description این بررسی به منظور تعیین حدود حساسیت و تحمل به تنش کمبود رطوبتی ژنوتیپ‌های گندم به شرایط آبیاری کامل و کمبود رطوبتی در دوره زایشی اجرا شد. تعداد هشت ژنوتیپ حاصل از برنامه به‌نژادی اقلیم سرد کشور که دارای تیپ رشد زمستانه در مقایسه با ارقام اروم، میهن و زارع به‌عنوان شاهد بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1395-1393 در دو شرایط آبیاری کامل و کمبود رطوبتی در دوره زایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق مشهد مورد مقایسه قرار گرفتند. در این تحقیق از 14 شاخص ارزیابی تنش به‌ترتیب شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص بهره‌وری متوسط (MP)، شاخص میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص تحمل به تنش تعدیل‌یافته (MSTI)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص خشکی (DI)، شاخص تحمل غیرزیستی، (ATI) شاخص درصد حساسیت به تنش (SSPI)، شاخص محصول در تنش و بدون تنش (SNPI) و درصد کاهش عملکرد (RE) استفاده گردید. در مجموع شاخص‌ها پنج شاخص میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، تحمل به تنش (STI)، میانگین بهره‌وری (MP)، میانگین هارمونیک (HM) و شاخص تحمل به تنش تعدیل‌یافته (MSTI) با احتمال 99 درصد بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و تنش نشان دادند و به‌عنوان برترین شاخص‌های متحمل به خشکی در این بررسی مشخص شدند. ژنوتیپ هشت که بالاترین مقدار را در این پنج شاخص داشت به‌عنوان متحمل‌ترین ژنوتیپ در شرایط تنش شناسایی گردید. ارقام شاهد به لحاظ عملکرد و تحمل به تنش خشکی در قیاس با ژنوتیپ هشت جایگاه مناسبی نداشتند. در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ هشت بیشترین عملکرد را با 5176 کیلوگرم در هکتار به خود اختصاص داده و در رتبه میانگین شاخص‌های این تحقیق رتبه اول را داشت. ژنوتیپ 9 نیز از لحاظ عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی با 5079 کیلوگرم در هکتار و رتبه دوم در میانگین شاخص‌های این تحقیق به‌عنوان بهترین ژنوتیپ متحمل به خشکی بعد از ژنوتیپ 8 قرار گرفت.
topic ارقام
رطوبت
شاهد
عملکرد
url https://jcesc.um.ac.ir/article_38213_a3ff38285f451c9de6d3f05a6325f947.pdf
work_keys_str_mv AT wḥydbḥrynywyjwyh ạrzyạbytḥmlbhtnsẖkẖsẖḵydwrhrsẖdzạysẖydrbrkẖyạzzẖnwtyphạygndmtriticumaestivumlbạạstfạdhạzsẖạkẖṣhạytḥmlwḥsạsytbhtnsẖkẖsẖḵy
AT mḥmdrḍạdạdạsẖy ạrzyạbytḥmlbhtnsẖkẖsẖḵydwrhrsẖdzạysẖydrbrkẖyạzzẖnwtyphạygndmtriticumaestivumlbạạstfạdhạzsẖạkẖṣhạytḥmlwḥsạsytbhtnsẖkẖsẖḵy
AT sydmḥmwdnạẓry ạrzyạbytḥmlbhtnsẖkẖsẖḵydwrhrsẖdzạysẖydrbrkẖyạzzẖnwtyphạygndmtriticumaestivumlbạạstfạdhạzsẖạkẖṣhạytḥmlwḥsạsytbhtnsẖkẖsẖḵy
_version_ 1721381211487600640