بررسی تنوع و فراوانی گونه‌ای تریپس‌‌های جنگل بلوط طی فصول مختلف در شهرستان ایوان (استان ایلام)

• Main Authors: مجید میراب بالو, بهزاد میری
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Isfahan 2020-05-01
• Series: Taxonomy and Biosystematics Journal
• Subjects: تنوع گونه‌ای; تریپس; تغییرات جمعیت; درختان بلوط; ایلام
• Online Access: https://tbj.ui.ac.ir/article_25281_cc151f1c9ea7e1e3083dba0737193001.pdf
• ISSN: 2008-8906; 2322-2190

به‌‌منظور بررسی تنوع و فراوانی گونه‌‌ای تریپس‌‌های روی درختان بلوط، نمونه‌برداری‌‌های هفتگی در طی فصول مختلف سال 1397 از درختان بلوط منطقۀ کلان واقع در شهرستان ایوان، بخشی از جنگل‌‌های بلوط استان ایلام (غرب ایران)، انجام گرفت. برای انجام این پژوهش تعداد 10 درخت بلوط و از هر درخت تعداد 20 برگ انتخاب شد. تریپس‌‌ها ازطریق تکاندن برگ‌‌ها روی سینی پلاستیکی سفید جمع‌‌آوری شد. پارامترهای تنوع گونه‌‌ای با استفاده از تعداد گونه‌‌ها و فراوانی نسبی آنها محاسبه شد. برای تعیین اختلاف آماری شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای با ماههای مختلف نمونه‌‌برداری، از آزمون تجزیۀ واریانس یک‌‌طرفه (ANOVA) استفاده شد. از بین 841 نمونۀ جمع‌‌آوری‌‌شده، 14 گونه تریپس شناسایی شد که متعلق به شش جنس و چهار خانواده بود. در میان نمونه‌‌ها، گونۀ‌‌ Thrips tabaci Lindeman گونۀ فوق غالب بود؛ همچنین در بین تریپس‌‌های جمع‌‌آوری‌‌شده، گونه‌‌هایAeolothrips gloriosus ، A. intermedius، A. melaleucus، Haplothrips globiceps، H. longipesو H. subtilissimus دارای نقش شکارگری و بقیۀ گونه‌‌ها گیاهخوارند. بیشترین درصد فراوانی گونۀ شکارگر با مقدار 32/13 درصد مربوط به A. intermedius بود. اوج جمعیت تریپس‌‌ها در اردیبهشت‌‌ماه مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد بین شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای با ماههای مختلف سال ازلحاظ آماری اختلاف معنی‌‌داری وجود داشت (05/0P≤). بیشترین و کمترین مقادیر شاخص‌‌های شانون - وینر، یکنواختی پیلو، غنای گونه‌‌ای مارگالف و سیمپسون به ترتیب با مقادیر عددی 05/3 و 92/0 (مربوطه به ماههای اردیبهشت و آذر)، 76/0 و 28/0 (ماههای شهریور و آذر)، 84/2 و 26/1 (ماههای خرداد و آذر) و 77/0 و 28/0 (ماههای اردیبهشت و آذر) بود.