| Summary: | 2002 yılından bu yana Afyonkarahisar ili ve ilçelerinde yürütmekte olduğumuz arkeolojik yüzey araştırmaları, 2013-2016 sezonlarında, Dinar merkezli Yukarı Menderes Havzası’nda yoğunlaşmıştır. Havza’nın kuzeydoğusunda Menderes Nehri’nin kaynakları vardır. Bu Vadi’nin en batısında Dinar ilçesine bağlı Duman köyü bulunmaktadır ve en doğu noktasında Dinar merkeze yakın olan Dikici Hüyük yer alır. Yukarı Menderes Vadisi’nin Antik dönemdeki durumu kısmen bilinse bile, elimizde daha eski tarihler hakkında çok fazla malzeme bulunmamaktadır. Bu Vadi’de 2013 ile 2016 yılları arasında yaptığımız yüzey araştırmalarında bu çevrenin Neolitik çağdan Roma dönemine kadar olan tarihi incelenmiştir. Bu araştırmalarla, Yukarı Menderes Vadisi’nin tarihinin günümüzden yaklaşık 7500 yıl öncesine kadar gittiği anlaşılmıştır. Geç Neolitik döneme tarihlenen bu evreye ait en erken buluntulara şimdilik Kabaklı Kocakır, Yüksel Hüyük ve Dikici Hüyük mevkilerinde rastlanılmıştır. Bu kesimde Kalkolitik çağa ait yerleşmeler de görülmektedir. Sütlaç Köyü’nde Kuyubaşı Mevkii (Hüyük) bunlara örnek olarak verilebilir. Ancak bölgede eski yerleşmeler arasında en büyük yoğunluğu İlk Tunç çağa ait olanlar oluşturmaktadır. Yukarı Menderes Vadisi höyüklerinin hemen hepsinde İlk Tunç çağa ait buluntular görülmüştür. Bu durum günümüzden 5000 yıl kadar önce bu çevrede iskân alanlarının dağınık olduğuna ve nüfusun artışına işaret etmektedir. Bölgenin MÖ II. bin yılında yerleşmelerin sayısının azaldığı görülür. Günümüzden 4000 yıl kadar önceki bu değişimin, Anadolu’nun genelinde olduğu gibi bu çevrede de küçük yerleşmelerin azalmasının, insanların daha geniş kitleler halinde birlikte yaşaması, kentleşme, devletleşme vb. hususlarla ilgili olduğu düşünülmektedir. Vadi kesiminde bu durum en belirgin olarak Dikici Hüyük’te görülmektedir. Dikici Hüyük, Göller yöresine uzanan ana yollar üzerinde, ayrıca Ege Bölgesi ve Konya Ovası ile ilişkili olan yollarla bağlantılı bir konumdadır. Bu çalışmanın amacı verimli bir bölge olan Yukarı Menderes Vadisi’ndeki erken dönem yerleşmelerini (Neolitik çağdan Roma dönemine kadar olan) buluntularıyla birlikte sunmaktır.
|
|---|
