Symbioza muzyki i dramatu – czyli kompozytor w teatrze. Cz. 1

• Main Author: Piotr Salaber
• Format: Article
• Language: deu
• Published: Institute of Philosophy of the Jagiellonian University 2007-03-01
• Series: The Polish Journal of Aesthetics
• Online Access: https://pjaesthetics.uj.edu.pl/documents/138618288/139072471/eik_12_10.pdf/de0c22df-1975-4d81-a446-2883269f7c25

Synkretyczność spektaklu w teatrze dramatycznym jest sprawą bezsporną. W dobrze skomponowanym przedstawieniu zakładamy, że widz odbiera całość przekazu płynącego ze sceny w sposób emocjonalny, intuicyjny, niekoniecznie analizując poszczególne jego warstwy. Akceptując w pełni pierwszoplanową rolę słowa i aktorskich środków wyrazu w przedstawieniu teatralnym, nie sposób jednak nie zauważyć pewnych zmian, jakie nastąpiły w sposobie percepcji współczesnego widza. Wraz z rozwojem multimediów coraz bardziej zdajemy sobie sprawę z ogromnej siły przekazu elementów takich jak np. muzyka, oddziałujących bezpośrednio na nasze emocje, często w sposób nie do końca uświadomiony. W niniejszej publikacji autor pozwala czytelnikowi uchylić nieco jednej z teatralnych kulis, przyglądając się z bliska pracy twórcy warstwy muzycznej. Ze względu na złożony charakter dzieła, jakim jest spektakl, bywa nim kompozytor, dyrygent, autor opracowania muzycznego czy wreszcie kierownik muzyczny, łączący nierzadko te wszystkie funkcje. Znajdziemy więc w tekście zarówno kontekst historyczny omawianych zagadnień, jak i omówienie sposobu funkcjonowania muzyki we współczesnym dramacie i mediach pokrewnych. Omówione są również, zwykle dokładnie ukryte przed widzem teatralnym, złożone mechanizmy powstawania spektaklu, takie jak m.in. kształtowanie się zespołów realizatorskich, granice autonomii poszczególnych twórców, etc. Autor nie omija także złożonych uwarunkowań psychologicznych, towarzyszących procesowi twórczemu. Wynikają one z konieczności poruszania się przez kompozytora w teatrze pomiędzy bardzo zróżnicowanymi grupami wykonawców, poczynając od aktorów, reżysera, scenografa, na muzykach orkiestry kończąc.