Gospodarka oparta na wiedzy - społeczeństwo oparte na wiedzy - trajektoria regionalna

• Main Author: Antoni Kukliński
• Format: Article
• Language: Polish
• Published: Adam Mickiewicz University 2016-02-01
• Series: Nauka i Szkolnictwo Wyższe
• Online Access: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/view/4711

Pierwsza część artykułu poświęcona jest ogólnym problemom transformacji gospodarki w gospodarkę opartą na wiedzy. Transformacja ta wymaga zmian strukturalnych w samej Unii Europejskiej; według liderów Unii powinna być paradygmatem wszelkich wyzwań w Europie. Autor zwraca uwagę na trzy podstawowe założenia dotyczące tego paradygmatu, a następnie na relacje między rozwojem gospodarki opartej na wiedzy i społeczeństwa opartego na wiedzy, wskazując na rolę rozprzestrzeniania się społeczności o wysokiej intensywności wiedzy (działających w obszarach, które cechują się wielkimi zdolnościami w zakresie tworzenia i reprodukcji wiedzy) oraz na konieczność europejskich, krajowych i regionalnych działań na rzecz tworzenia społeczeństwa opartego na wiedzy. Następnie omawia zjawisko nazwane „pułapką równowagi niskiego poziomu efektywności" dotyczące społeczeństw naukowych (odnosi się ono do państw Ameryki Łacińskiej i Europy Środkowo-Wschodniej), które nie rozwijają się automatycznie jako efekt działania rynku (pozostawienie tego rozwoju siłom rynku prowadzi właśnie do niskiego poziomu efektywności). Wynika stąd wiele pytań pod adresem rządu, sektora przedsiębiorstw, a wreszcie - samego sektora nauki. Autor stawia dramatyczne pytanie: czy jesteśmy skazani na wieczność tej pułapki? W kolejnej części artykułu omówiony został trójkąt strategiczny dotyczący współdziałania sektorów biznesu, nauki i społeczności rządowo-samorządowej w procesie tworzenia gospodarki opartej na wiedzy. Następnie Autor proponuje trzeci, regionalny wymiar analizy wzrostu gospodarczego (oprócz poziomu makro i mikro poszczególnych jednostek i form). Ten poziom (mezo) powinien wypracować swą trajektorię definiowaną przez Autora jako samospełniające się przepowiednie oparte na aktorach, decyzjach i nadziejach na przyszłość. Należy dostrzec leseferyczny i sterowany model takiej trajektorii; jest ona bardzo ważna dla krajów o silnym zróżnicowaniu regionalnym. W zakończeniu artykułu Autor proponuje powołanie Towarzystwa Przyjaciół Gospodarki Opartej na Wiedzy i określa jego zadania.