Summary: | İmam Ebû Mansûr Muhammed el-Mâtürîdî, Hanefi Mezhebinin en
önemli fakihleri arasında yer alır. Aynı zamanda o, adıyla anılan bir mezhebin
İmamı kabul edilecek kadar Akaid ve Kelam ilimlerine vakıftır. Diğer İslam
ilimlerinde de gayet yüksek bir mertebeye sahip olan Mâtürîdî’nin Te’vîlâtü’lKur’ân
adlı bir tefsiri bulunmaktadır. Dirayet tefsirinin ilk ve önemli
temsilcilerinden olan bu eserinde o, ayetleri açıklarken mesnetsiz hareket
etmemekte, belli bir nizam ve tertip içerisinde birtakım veri kaynaklarından
yararlanmaktadır. Biz bu kaynakları, biri dahili (zorunlu, zaruri, birincil), diğeri
harici (gerekli, tali, ikincil) olmak üzere ikiye ayırabiliriz. Kur’an’ın Kur’anla,
sünnetle, Arap lügatiyle, nüzul sebepleriyle, yazım ve kıraat farklılıklarıyla tefsiri
dahili kaynakları oluşturmaktadır. Harici kaynaklar ise, Arap Edebiyatı ve
Belâgatinden, sahabe kavillerinden, tâbiînin ve diğer ulemanın fikirlerinden,
mezheplerin görüşlerinden, örf ve gelenekten ve İsrâîlî rivayetlerden meydana
gelmektedir. Tefsir geleneğinde bunlar müfessirlerin çoğu tarafından başvurulan
veri kaynakları arasında yer almaktadır. Bu makalenin konusu, Mâtürîdî’nin
atıfta bulunduğu bu veri kaynaklarını ortaya koymaktan ibarettir
|