تأثیر اوره بر برخی پاسخ‌های رشد و عناصر غذایی اسفناج (Spinacia oleracea L.) در سطوح مختلف شوری خاک

• Main Authors: صلاح الدین مرادی, لیلا جهانبان, لیلا غیرتی آرانی, جمال شیخی, عبدالمجید رونقی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Ferdowsi University of Mashhad 2021-05-01
• Series: Majallah-i ̒Ulum-i Bāghbānī
• Subjects: اسفناج; اوره; تحمل شوری; تعادل عناصر غذایی
• Online Access: https://jhs.um.ac.ir/article_39399_c7f4ffbe233296a29fe56467121186e8.pdf
• ISSN: 2008-4730; 2423-3986

به منظور بررسی پاسخ گیاه اسفناج رقم ’ویروفلی‘ به شوری در کاربرد با اوره در یک خاک دارای کمبود نیتروژن، آزمایشی در شرایط گلخانه­ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل چهار سطح شوری (بدون اعمال شوری، 1، 2 و 3 گرم کلرید سدیم بر کیلوگرم خاک، به ترتیب معادل قابلیت هدایت الکتریکی 7/0، 5/4، 8 و 5/11 دسی‌زیمنس بر متر در عصاره اشباع خاک) و پنج سطح نیتروژن (بدون کاربرد نیتروژن، 75، 150، 225، و 300 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) از منبع اوره بود. اعمال شوری 5/4 و 8 دسی­زیمنس بر متر اثر معنی­داری (05/0≥p) بر عملکرد نسبی و سطح برگ اسفناج نداشت ولی شوری 5/11 دسی­زیمنس بر متر نسبت به سطح بدون اعمال شوری و شوری 5/4 و 8 دسی­زیمنس بر متر عملکرد نسبی و سطح برگ را به طور معنی­داری (05/0≥p) کاهش داد. کاربرد نیتروژن اثر سوء شوری را بر عملکرد نسبی و سطح برگ کاهش داد. بیشترین و کمترین تغییرات محتوای آب اندام هوایی در شرایط شوری به ترتیب در سطح بدون کاربرد نیتروژن و در سطح 150 میلی­گرم در کیلوگرم مشاهده شد. رگرسیون خطی نشان داد که در شوری 5/4 تا 5/11 دسی­زیمنس بر متر بین عملکرد با نسبت کلر به نیتروژن اندام هوایی اسفناج یک رابطه منفی وجود دارد. کاربرد شوری و نیتروژن هم به صورت تنها و هم به صورت توأم، نسبت K/Na، Ca/Na و Mg/Na را کاهش داد. به طور کلی، کاربرد نیتروژن تا سطح متوسط می­تواند اثرات منفی ناشی از شوری را در اسفناج بهبود دهد ولی استفاده بیش از حد معمول از کود نیتروژن نه تنها اثر مثبت نداشته بلکه ممکن است اثر منفی بر عملکرد گیاه داشته باشد.