جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی
زکات از ارکان اسلام می‌باشد که در قرآن در کنار نماز قرار گرفته است و در طول تاریخ فقه، فقهای شیعه و اهل‌سنت به‌طورمفصل درباره آن کتاب نوشته‌اند. سیره پیامبر اکرمn و جانشینان آن حضرت زکات را یک امر حاکمیتی نشان می‌دهد که دریافت آن را با ایجاد ساختاری نظام‌مند انجام می‌دادند و آیه شریفه قرآن نیز سهمی...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
2018-09-01
|
| Series: | جستارهای اقتصادی |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://iee.rihu.ac.ir/article_1559_4f7026a99727e4d63bf7f9936339bcd7.pdf |
| id |
doaj-c886dd3b7df240b589274c7eff2f842a |
|---|---|
| record_format |
Article |
| spelling |
doaj-c886dd3b7df240b589274c7eff2f842a2020-11-25T02:43:18Zfasپژوهشگاه حوزه و دانشگاهجستارهای اقتصادی1735-33002588-58122018-09-01153011913510.30471/iee.2018.15591559جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتیغلامرضا مصباحی مقدم0استاد دانشگاه امام صادق علیه السلامزکات از ارکان اسلام می‌باشد که در قرآن در کنار نماز قرار گرفته است و در طول تاریخ فقه، فقهای شیعه و اهل‌سنت به‌طورمفصل درباره آن کتاب نوشته‌اند. سیره پیامبر اکرمn و جانشینان آن حضرت زکات را یک امر حاکمیتی نشان می‌دهد که دریافت آن را با ایجاد ساختاری نظام‌مند انجام می‌دادند و آیه شریفه قرآن نیز سهمی از زکات را برای عاملان جمع‌آوری و رساندن زکات به موارد مصرف منظور کرده است؛ اما در تاریخ اسلام تحولات سیاسی رخ داده است که زکات را در نظر و عمل در فقه شیعه از این جایگاه خارج کرده و به‌صورت امری غیرحاکمیتی درآورده است. این مقاله درصدد اثبات این فرضیه است که گرچه زکات به‌طورعمده برای رفع فقر وضع شده، ولی در صورت برقراری حکومت حق و عدل باید دریافت و پرداخت آن توسط حاکم و دولت اسلامی صورت گیرد. مروری بر روایات زکات و فتاوی فقهای شیعه نشان می‌دهد که پرداخت زکات را از تکالیف صاحبان اموال دانسته‌اند و کمتر فقهای شیعه به زکات به‌عنوان امر حاکمیتی نگریسته‌اند. سؤال اصلی این است: آیا زکات از منابع مالی در اختیار حکومت اسلامی برای رفع فقر و سایر اهداف آن است، یا اصولاً موضوعی غیرحکومتی است؟ در این مقاله با روش تحلیلی و استناد به روایات و متون فقهی، اثبات شده است که زکات در اصل از منابع مالی حاکم اسلامی برای تحقق اهداف اعلام شده در آیه قرآن است و علت مهجوریت این دیدگاه در نظر برخی از فقهای شیعه، عدم بسط ید امامان و حاکمان بر حق در عصر حضور و غیبت بوده است. اکنون که با برقراری جمهوری اسلامی حاکم در آن ولی فقیه است، زکات باید در اختیار ولی فقیه قرار گیرد.http://iee.rihu.ac.ir/article_1559_4f7026a99727e4d63bf7f9936339bcd7.pdfزکاتفقه حکومتیمالیات |
| collection |
DOAJ |
| language |
fas |
| format |
Article |
| sources |
DOAJ |
| author |
غلامرضا مصباحی مقدم |
| spellingShingle |
غلامرضا مصباحی مقدم جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی جستارهای اقتصادی زکات فقه حکومتی مالیات |
| author_facet |
غلامرضا مصباحی مقدم |
| author_sort |
غلامرضا مصباحی مقدم |
| title |
جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی |
| title_short |
جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی |
| title_full |
جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی |
| title_fullStr |
جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی |
| title_full_unstemmed |
جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی |
| title_sort |
جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی |
| publisher |
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| series |
جستارهای اقتصادی |
| issn |
1735-3300 2588-5812 |
| publishDate |
2018-09-01 |
| description |
زکات از ارکان اسلام می‌باشد که در قرآن در کنار نماز قرار گرفته است و در طول تاریخ فقه، فقهای شیعه و اهل‌سنت به‌طورمفصل درباره آن کتاب نوشته‌اند. سیره پیامبر اکرمn و جانشینان آن حضرت زکات را یک امر حاکمیتی نشان می‌دهد که دریافت آن را با ایجاد ساختاری نظام‌مند انجام می‌دادند و آیه شریفه قرآن نیز سهمی از زکات را برای عاملان جمع‌آوری و رساندن زکات به موارد مصرف منظور کرده است؛ اما در تاریخ اسلام تحولات سیاسی رخ داده است که زکات را در نظر و عمل در فقه شیعه از این جایگاه خارج کرده و به‌صورت امری غیرحاکمیتی درآورده است. این مقاله درصدد اثبات این فرضیه است که گرچه زکات به‌طورعمده برای رفع فقر وضع شده، ولی در صورت برقراری حکومت حق و عدل باید دریافت و پرداخت آن توسط حاکم و دولت اسلامی صورت گیرد. مروری بر روایات زکات و فتاوی فقهای شیعه نشان می‌دهد که پرداخت زکات را از تکالیف صاحبان اموال دانسته‌اند و کمتر فقهای شیعه به زکات به‌عنوان امر حاکمیتی نگریسته‌اند. سؤال اصلی این است: آیا زکات از منابع مالی در اختیار حکومت اسلامی برای رفع فقر و سایر اهداف آن است، یا اصولاً موضوعی غیرحکومتی است؟ در این مقاله با روش تحلیلی و استناد به روایات و متون فقهی، اثبات شده است که زکات در اصل از منابع مالی حاکم اسلامی برای تحقق اهداف اعلام شده در آیه قرآن است و علت مهجوریت این دیدگاه در نظر برخی از فقهای شیعه، عدم بسط ید امامان و حاکمان بر حق در عصر حضور و غیبت بوده است. اکنون که با برقراری جمهوری اسلامی حاکم در آن ولی فقیه است، زکات باید در اختیار ولی فقیه قرار گیرد. |
| topic |
زکات فقه حکومتی مالیات |
| url |
http://iee.rihu.ac.ir/article_1559_4f7026a99727e4d63bf7f9936339bcd7.pdf |
| work_keys_str_mv |
AT gẖlạmrḍạmṣbạḥymqdm jạygạhzḵạtạzdydgạhfqhḥḵwmty |
| _version_ |
1724770186223943680 |