دیرینه‌شناسی؛ راهبردی کیفی در تحقیقات علوم انسانی

یکی از ویژگی‌های تحقیقات علوم انسانی، در این دوران، توجه به روش‌های تحقیق کیفی است که به لحاظ تعمق در پیچیدگی واقعیت، کارآمدی خود را در عمل نشان داده است. راهبرد دیرینه‌شناسی، در رویکردی پساساختارگرایانه، بدون مفروض گرفتن اینکه روابطی پیشاپیش تعیین شده باشد، شبکة مناسباتی را می‌کاود که در شکل‌گیری م...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: صغری دژگاهی
Format: Article
Language:fas
Published: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه 2010-06-01
Series:روش شناسی علوم انسانی
Subjects:
Online Access:http://method.rihu.ac.ir/article_858_ab82b484e18cda13c2b2b2f08fa13f21.pdf
id doaj-c49eacd15eb046038d2c4fc7dfef29c0
record_format Article
spelling doaj-c49eacd15eb046038d2c4fc7dfef29c02020-11-24T21:33:39Zfasپژوهشگاه حوزه و دانشگاهروش شناسی علوم انسانی1608-70702588-57742010-06-011663117134858دیرینه‌شناسی؛ راهبردی کیفی در تحقیقات علوم انسانیصغری دژگاهی0عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س)یکی از ویژگی‌های تحقیقات علوم انسانی، در این دوران، توجه به روش‌های تحقیق کیفی است که به لحاظ تعمق در پیچیدگی واقعیت، کارآمدی خود را در عمل نشان داده است. راهبرد دیرینه‌شناسی، در رویکردی پساساختارگرایانه، بدون مفروض گرفتن اینکه روابطی پیشاپیش تعیین شده باشد، شبکة مناسباتی را می‌کاود که در شکل‌گیری مفاهیم، به شیوة عملی نقش ایفا می‌کند. این روش، در واقع تحلیلی تاریخی است که چارچوبی جدید برای مطالعات علوم انسانی فراهم می‌کند. این قرائت متفاوت از تفسیر تاریخی متضمن پیچیدگی و دقت روش‌شناسانه‌ای است که می‌کوشد کارکردهای کلان فلسفی را در چارچوب‌های نهادی و اجرایی، به جزئیات زندگی تجربی مربوط سازد. هدف این مقاله معرفی این راهبرد به شیوه‌ای است که در تحقیقات علوم انسانی مؤثر و کاربردی باشد. راهبرد دیرینه‌شناسانه که در دیدگاهی تکثرگرایانه، ضمن کاوش در ناخودآگاه تاریخی، در کشف ابعاد گوناگون و متفاوت شکل‌گیری واقعیت می‌کوشد، از چهار جنبة اساسی بررسی می‌شود. بخش اول با عنوان «شکل‌گیری موضوع»، متغیرهای دخیل در این قسمت را در سه زیرگروه مطرح می‌کند. سپس شیوه‌های تثبیت این موضوعات، در نهادها و سازمان‌ها، ذیل عنوان «شکل‌گیری قطعیت سبک‌های بیانی»بررسی می‌شود. در بخش سوم، چگونگی شکل‌گیری مفاهیم مربوط به هر حوزه تحلیل می‌شود. بخش پایانی، با عنوان «شکل‌گیری راهبردها»، با فرض اینکه هیچ محدوده‌ای نفوذناپذیر نیست، راه‌های ایجاد شکاف و شرایط تغییر در موضوع مورد نظر را بررسی می‌کند. نتیجة این مقاله ضمن توضیح دقیق این راهبرد برای استفاده در پژوهش‌ها، دستیابی به سطحی چندبعدی از تفکر است که هم می‌تواند زمینه‌ساز پرورش خلاقیت قرار گیرد و هم با ارائة آرشیوی از پاسخ‌های مناسب، کارآیی تحقیقات این حوزه را دوچندان می‌کند.http://method.rihu.ac.ir/article_858_ab82b484e18cda13c2b2b2f08fa13f21.pdfدیرینه‌شناسیشکل‌گیری موضوعشکل‌گیری سبک‌های بیانی و میزان قطعیت آنهاشکل‌گیری مفاهیمشکل‌گیری راهبردها
collection DOAJ
language fas
format Article
sources DOAJ
author صغری دژگاهی
spellingShingle صغری دژگاهی
دیرینه‌شناسی؛ راهبردی کیفی در تحقیقات علوم انسانی
روش شناسی علوم انسانی
دیرینه‌شناسی
شکل‌گیری موضوع
شکل‌گیری سبک‌های بیانی و میزان قطعیت آنها
شکل‌گیری مفاهیم
شکل‌گیری راهبردها
author_facet صغری دژگاهی
author_sort صغری دژگاهی
title دیرینه‌شناسی؛ راهبردی کیفی در تحقیقات علوم انسانی
title_short دیرینه‌شناسی؛ راهبردی کیفی در تحقیقات علوم انسانی
title_full دیرینه‌شناسی؛ راهبردی کیفی در تحقیقات علوم انسانی
title_fullStr دیرینه‌شناسی؛ راهبردی کیفی در تحقیقات علوم انسانی
title_full_unstemmed دیرینه‌شناسی؛ راهبردی کیفی در تحقیقات علوم انسانی
title_sort دیرینه‌شناسی؛ راهبردی کیفی در تحقیقات علوم انسانی
publisher پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
series روش شناسی علوم انسانی
issn 1608-7070
2588-5774
publishDate 2010-06-01
description یکی از ویژگی‌های تحقیقات علوم انسانی، در این دوران، توجه به روش‌های تحقیق کیفی است که به لحاظ تعمق در پیچیدگی واقعیت، کارآمدی خود را در عمل نشان داده است. راهبرد دیرینه‌شناسی، در رویکردی پساساختارگرایانه، بدون مفروض گرفتن اینکه روابطی پیشاپیش تعیین شده باشد، شبکة مناسباتی را می‌کاود که در شکل‌گیری مفاهیم، به شیوة عملی نقش ایفا می‌کند. این روش، در واقع تحلیلی تاریخی است که چارچوبی جدید برای مطالعات علوم انسانی فراهم می‌کند. این قرائت متفاوت از تفسیر تاریخی متضمن پیچیدگی و دقت روش‌شناسانه‌ای است که می‌کوشد کارکردهای کلان فلسفی را در چارچوب‌های نهادی و اجرایی، به جزئیات زندگی تجربی مربوط سازد. هدف این مقاله معرفی این راهبرد به شیوه‌ای است که در تحقیقات علوم انسانی مؤثر و کاربردی باشد. راهبرد دیرینه‌شناسانه که در دیدگاهی تکثرگرایانه، ضمن کاوش در ناخودآگاه تاریخی، در کشف ابعاد گوناگون و متفاوت شکل‌گیری واقعیت می‌کوشد، از چهار جنبة اساسی بررسی می‌شود. بخش اول با عنوان «شکل‌گیری موضوع»، متغیرهای دخیل در این قسمت را در سه زیرگروه مطرح می‌کند. سپس شیوه‌های تثبیت این موضوعات، در نهادها و سازمان‌ها، ذیل عنوان «شکل‌گیری قطعیت سبک‌های بیانی»بررسی می‌شود. در بخش سوم، چگونگی شکل‌گیری مفاهیم مربوط به هر حوزه تحلیل می‌شود. بخش پایانی، با عنوان «شکل‌گیری راهبردها»، با فرض اینکه هیچ محدوده‌ای نفوذناپذیر نیست، راه‌های ایجاد شکاف و شرایط تغییر در موضوع مورد نظر را بررسی می‌کند. نتیجة این مقاله ضمن توضیح دقیق این راهبرد برای استفاده در پژوهش‌ها، دستیابی به سطحی چندبعدی از تفکر است که هم می‌تواند زمینه‌ساز پرورش خلاقیت قرار گیرد و هم با ارائة آرشیوی از پاسخ‌های مناسب، کارآیی تحقیقات این حوزه را دوچندان می‌کند.
topic دیرینه‌شناسی
شکل‌گیری موضوع
شکل‌گیری سبک‌های بیانی و میزان قطعیت آنها
شکل‌گیری مفاهیم
شکل‌گیری راهبردها
url http://method.rihu.ac.ir/article_858_ab82b484e18cda13c2b2b2f08fa13f21.pdf
work_keys_str_mv AT ṣgẖrydzẖgạhy dyrynhsẖnạsyrạhbrdyḵyfydrtḥqyqạtʿlwmạnsạny
_version_ 1725952723718766592