ضرورت ها و چالش هاى تغییر پایتخت در ایران (قسمت اوّل)
انتقال پایتخت مسئله اى است که همواره مورد توجه حکومت هاى گذشته ایران بوده است تا این که پس از تجربه هاى گوناگون انتقال پایتخت از سوى شاه عباس، نادرشاه، کریمخان زند و دیگران به شهرهایى چون اصفهان، مشهد و شیراز، آغا محمدخان قاجار با قراردادن تهران به عنوان پایتخت ابدى، جامه ترافیک سنگین را بر قامت...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
2009-04-01
|
| Series: | اطلاعات جغرافیایی |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.sepehr.org/article_27419_cfe3f8a145d8b0810d38c8ea7cbef6cb.pdf |
| Summary: | انتقال پایتخت مسئله اى است که همواره مورد توجه حکومت هاى گذشته ایران بوده است تا این که پس از تجربه هاى گوناگون انتقال پایتخت از سوى شاه عباس، نادرشاه، کریمخان زند و دیگران به شهرهایى چون اصفهان، مشهد و شیراز، آغا محمدخان قاجار با قراردادن تهران به عنوان پایتخت ابدى، جامه ترافیک سنگین را بر قامت تهران دوخت و سنگ بناى تجارت هاى میلیاردى را در این شهر نهاد تا آن ده و روستاى کوچک به کلان شهرى این چنین تبدیل شود. مقوله پایتخت یا مرکزیت سیاسى در ایران، همانند محدوده هاى سیاسى آن، در طول تاریخ فراز و نشیب هاى زیادى داشته است و به تبعیت از تغییر حکومت، پایتخت آن نیز، جز در موارد معدود، از شهرى به شهر دیگر جا به جا شده است.
نگاهى به گذشته تاریخى این تغییر و تحول حاکى از انگیزه هاى مختلفى است که به تناسب زمان، مکان و ساختار اجتماعى حکومت، با محفوظ داشتن استراتژى سیاسى و مسایل ژئوپولیتیکى زمان، موجب جا به جایى مرکز سیاسى کشور شده است. این انگیزه ها عمدتاً در وهله نخست سیاسى - امنیتى، و در وهله دوم اقتصادى - اجتماعى بوده است.
تهران که امروزه پایتخت کشور ایران است از پیشینه شهرى چندان طولانى برخوردار نیست. این شهر مدت ها یکى از روستاهاى کوچک رى بوده و شهر تهران از دوران قاجار و پایتخت شدن آن وسعت گرفته است. این روزها برخى، مسئله انتقال پایتخت و یا مرکز کشور به مکان دیگرى را، مطرح نموده اند. در رابطه با این پیشنهاد، اظهار نظرهاى متنوع و متفاوتى هم ابراز شده است.
در این نوشته کوشش خواهد شد، نخست مسئله انتقال پایتخت، به طور کلى و با توجه به شرایطى که در آن قرار داریم از یک سو و از سوى دیگر تجربه و اهداف کشورهایى که پایتخت جدیدى را انتخاب نموده اند، مورد توجه قرار دهیم. سپس در مقابل پیشنهاد انتقال پایتخت، آن هم در شرایط کنونى که حتى ممکن است افکار عمومى آن را نوعى فرافکنى و فرار از انجام مسئولیت تعبیر نماید، مسئله اصلى یا جستجوى راه کارى که رفع یا تعدیل تدریجى مشکلات کلانشهر تهران را میسر گرداند، بررسى نمائیم. |
|---|---|
| ISSN: | 2588-3860 2588-3879 |