وجوه سیاسى آزادى در کلام معتزله

• Main Authors: ُسید محمد رضا شریعتمدار, محمد العماره
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Bagher al-Olum University 1998-12-01
• Series: علوم سیاسی
• Online Access: http://psq.bou.ac.ir/article_7568_dbe5ca769f5abcf5e86aacacc43f230a.pdf
• ISSN: 1735-0557; 2645-5773

<br />قائلین به عدل و توحید بویژه معتزله ،موضوع آزادى و اختیار انسان را در سه موضوع<br /> بررسى کرده‏اند: <br />- روابط انسانها با یکدیگر؛ <br />- روابط طرفینى و پیچیده جامعه‏اى که انسان در آن زندگى مى‏کند؛ <br />- سلطه سیاسى که بر این جامعه حکومت مى‏کند. <br />و این، اضافه بر ارتباط انسان آزاد و مختار با ذات الهى مى‏باشد. <br />معتزله ارزش آزادى را در قبال «احداث و خلق افعال» قرار داده‏اند. در نظر آنان<br /> آزادى و اختیار انسان تنها در حیطه فردى انسان مدّ نظر نیست؛ به این معنا که نظریه آنان<br /> تفکر انتزاعى صرف بدون توجه به ذات فردى انسان نیست ؛ بلکه رنجها، مسائل و<br /> مشکلات و روابط انسان را نیز در نظر داشته‏اند. <br />این پژوهش به عواملى نظر دارد که خاص معتزله و اهل عدل و توحید است. عللى که<br /> شرایط پیدایش این فکر و شکل‏گیرى و تطور آن را در برگرفته و عواملى که باعث شده<br /> است قضیه آزادى و اختیار ـ با مقیاسهاى عصرى که این اندیشه در آن پیدا شده است ـ<br /> در بستر ظهور و انسجام قرار گیرد.