Kur’an’da Zorluklar Karşısında Toplumların Tepkilerinin Psiko-Sosyal Boyutları

• Main Author: Zeynep Atalay
• Format: Article
• Language: Arabic
• Published: Journal of Analytic Divinity 2021-04-01
• Series: Journal of Analytic Divinity
• Subjects: social testing; coping; patience; rebellion; qur'an; toplumsal sınanma; başa çıkma; sabır; i̇syan; kur'an
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jad/issue/61350/883690

Tarih boyunca toplumlar farklı zaman ve mekanlarda hayatlarını sürdürürken çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalmışlardır. Bu zorluklar hem beşerî hem de ilahi nitelikte meydana gelmiştir. Bireysel sınanmanın var oluşu gibi toplumsal sınanmanın da kaçınılmaz oluşu Kur’an’ın bütününde kadim ümmetlerin sınanmalarıyla karşımıza çıkmaktadır. Toplumsal sınanmalar tarihte Allah’ın milletleri, kavimleri, ümmetleri çeşitli şekillerde imtihan etmesiyle gerçekleşmiştir. Zorluklarla başa çıkma ve irade göstermede toplulukların takındıkları tavır ve tutumlar farklılık göstermektedir. Kur’an’da musibetler karşısında olumlu tavır sergileyenler sabredenler, teslimiyetçiler olarak nitelendirilirken, olumsuz tavır içinde olanlar isyan edenler, şikâyet edenler, sızlananlar olarak nitelendirilen tepki ve davranışlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın konusu musibetler karşısında toplumların tepkilerinin psiko-sosyal boyutuna dikkat çekmektir. Çalışmanın amacı ise zorluklarla başa çıkma ve irade göstermede toplumların tutumlarının psiko-sosyal boyutlarını ayetler ışığında incelemektir. Bu çalışmada mikro yöntem bağlamında tarihsel dokümantasyon tekniği kullanılmıştır. Sonuç olarak zorluklar karşısında toplumların tepkilerinin Kur’an’î boyutlarının sabretmek, teslimiyetçilik ya da isyan etmek ve şikâyet etmek üzerinde konumlandığı görülmektedir. Ayrıca toplumların tepkilerinin toplumu oluşturan bireylerin psikolojik durumları ve içinde bulundukları psiko-sosyal durum etrafında şekillendiği görülmektedir. Bunun yanında Kur’an’ın bireyin/toplumların zorluklar, musibetler karşısındaki tavrının sabır temelli davranış tipleri etrafında şekillenmesi gerektiğini vurguladığı anlaşılmıştır.