KIRIM YE RUMELİ'DE YERLEŞİK TÜRK NÜFUSUN ANADOLU'YA GÖÇMESİ VE İSKÂN SİYASETİ KAPSAMINDA YAPILAN BAZI DÜZENLEMELER (XIX. Yüzyıl)

• Main Author: Adnan ESKİKURT
• Format: Article
• Language: English
• Published: İstanbul Aydin University 2012-01-01
• Series: İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi
• Subjects: Kırım; Rumeli; Anadolu; Göç; îskân; XIX. Yüzyıl
• Online Access: http://iaud.aydin.edu.tr/makaleler/yil1sayi3-4/IAUD_Yil_1_Sayi_3-4_Makale_6.pdf

Osmanlı idarecilerinin XVIII. yüzyıl sonlarından itibaren devletin güç ve itibarını yükseltmek üzere ele aldıkları projeler, Batılılaşma sürecinde uzun süre yaygın bir tesir meydana getirmese de, ilmiye ve seyfıye sınıflarında kabul görerek yeni bir dönemi başlatmıştır. Rumeli'de yaşayan gayr-i Müslim nüfus arasında Memâlik-i Osmanî'den ayrılıp bağımsız devlet sahibi olma fikri, Pan-Slavist politikaların tesiriyle bu dönemden itibaren güç kazanmış, yer yer isyanlara yol açmıştır. Devleti hayli meşgul eden bu hareketler, sanayileşmiş batılı devletlerin çıkar ve nüfuzları için yarışırcasına verdikleri siyasî desteğin de bir sonucudur. Hattâ, müdahaleleri kimi zaman askerî tehdit derecesinde olmuş ve arzu edilen ilerlemeleri engellemiştir. Bu hadiseler, XEX. yüzyıldan itibaren uluslararası ilişkilerde dengelerin gözetilmesine ve iç siyasette de birtakım yeni uygulamalara yol açarken, ülkenin sosyo-ekonomik durumunu düzeltme arayışları da hız kazanmıştır. Osmanlı-Rus Savaşı (1877-78) ve Berlin Anlaşması'nı takiben- Rumeli'den başlayan göç, sıkıntıları arttırmış ve Anadolu'da yeni yaşam alanları belirlemek zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Elverişli, fakat yoğun nüfuslu iskân sahalarını genişletmek fızikî-beşerî sebeplerle çoğu yerde mümkün olmadığından, toplumsal kargaşadan kaçman yöneticiler yeni iskân alanları bulmak ve finansal sıkıntıları çözmek durumunda kalmışlardır.