Hidrokarbon aramacılığında düşük yoğunluklu tabakayı bulmak için yeni bir yöntem

• Main Authors: Ali ELMAS, Hasan ÇAVŞAK
• Format: Article
• Language: English
• Published: Pamukkale University 2016-06-01
• Series: Pamukkale University Journal of Engineering Sciences
• Subjects: gravite; modelleme; kütle yoğunluğu; ters çözüm; sismik hız sınırı
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/pajes/issue/24687/261061?publisher=pamukkale

Bazı bilim adamları, 3 boyutlu gravite model hesaplamalarında, yoğunlukları her formasyon içinde değişken olarak ele alırlar. Yani yoğunluğu parametrelere bağlı bir fonksiyon olarak tanımlarlar. Bir yeraltı tabakası içindeki yoğunluk değişimi derinlikle orantılı olarak bulunur. Bu çalışmada, her formasyon içinde tespit edilen sismik hız sınırları kullanılarak, yoğunluğun değişken olarak göz önüne alınması amaçlanmıştır. Sismik hız sınırlarının izlediği yol, yoğunluk değişiminin bir göstergesidir. 3B ters çözüm hesaplarında model geometri içindeki ana formasyonlara ek olarak bir formasyon daha tanımlanmıştır. Bu ek formasyon tanımı, her formasyon içinde mevcut olan sismik hız sınırlarının tümü kesintisiz kullanılarak yapılmıştır. İşte bu ek formasyon için hesaplanan yoğunluk, sismik hız sınırları arasındaki yoğunluk değişim miktarı olarak kabul edilmiştir. Bu değişim, ana formasyonlar için hesaplanan yoğunluklara bir düzen içinde ilave edilerek, yoğunluğun derinlikle değişimi ayrıntılı olarak saptanmıştır. Bu çalışma, Adıyaman, Diyarbakır ve Gaziantep bölgesine ait sismik ve açılan kuyulara ait verilerin bir kısmının TPAO’dan alınmasıyla düşük hızlı yer altı modeli oluşturularak yapılmıştır. Bu çalışma sonunda sismik hız sınırlarının ekstra bir kütle olarak alınmasıyla yoğunluğun derinlikle nasıl değiştiği saptanmıştır. Böylece hidrokarbon içeren düşük yoğunluklu tabaka tespit edilmeye çalışılmıştır. Hidrokarbon aramalarında bu yöntem kullanılarak; daha az kuyu açılarak sonuca gidilebilir. Bu çalışmada, başlangıçta yoğunluklar sabit olarak dikkate alınmıştır. Fakat her tabaka içindeki yoğunluklar değişken olarak hesaplanmıştır.