اندازه گیری غیرتخریبی غلظت پروتئین و آمینواسیدهای دانه ذرت و ارتباط آن با عملکرد دانه تحت تأثیر تیمارهای مختلف آبیاری، تاریخ کاشت، رقم و نیتروژن

• Main Authors: مریم رحیمی جهانگیرلو, غلامعباس اکبری, ایرج اله دادی, سعید صوفی زاده
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Birjand 2021-09-01
• Series: Environmental Stresses in Crop Sciences
• Subjects: آمینواسید; پروتئین; ذرت; روش مادون‌قرمز; کیفیت
• Online Access: https://escs.birjand.ac.ir/article_1707_90f2307e37aab5f73e67b097d9097a54.pdf
• ISSN: 2228-7604; 2383-3084

به‌منظور بررسی تأثیر برخی عوامل زراعی بر پروتئین، مجموع آمینواسیدهای ضروری (EAA) و غیرضروری (NAA) و ارتباط آن با عملکرد دانه ذرت، آزمایشی ­به‌صورت اسپلیت-اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. فواصل آبیاری و تاریخ کاشت به ترتیب به‌عنوان فاکتور اصلی و فرعی و ارقام ذرت و میزان کود نیتروژن به‌عنوان تیمارهای فاکتوریل در نظر گرفته شدند. درصد پروتئین و آمینواسیدها به روش مادون‌قرمز (NIR) تعیین شد. نتایج نشان داد اثر متقابل آبیاری و نیتروژن بر میزان پروتئین معنی­ دار بود (P ≤ 0.05) به‌طوری‌که در شرایط آبیاری بیشتر، کاربرد نیتروژن نسبت به تیمار بدون کود موجب افزایش پروتئین به میزان 0.78 درصد شد. اثر آبیاری بر کلیه آمینواسیدها جز والین، لایزین و تریپتوفان معنی­دار بود و افزایش آبیاری موجب کاهش آن‌ها گردید. اثر نیتروژن بر کلیه آمینواسیدها جز Lys معنی­دار بود به‌طوری‌که کاربرد کود موجب افزایش آن‌ها شد. اثر تاریخ کاشت و رقم بر برخی از آمینواسیدها معنی­دار بود و میزان آن‌ها در تاریخ کاشت دیرهنگام و رقم 260 بالاتر بود. آبیاری بیشتر و کاربرد نیتروژن موجب کاهش نسبت EAA به NAA به ترتیب به میزان 0.20 و 0.90 درصد شد (P ≤ 0.05). عملکرد دانه همبستگی مثبت معنی­داری با پروتئین، مجموع آمینواسیدها و NAA داشت (به ترتیب 0.37، 0.35 و 0.40). رابطه مستقیم و معنی­داری میان پروتئین با EAA و NAA مشاهده شد و بالاترین رابطه پروتئین با NAA مشاهده شد (a=0.15, R² = 0.32%, P ≤ 0.001). یافته­ ها پیشنهاد نمود آبیاری بیشتر و کاربرد کود نیتروژن موجب افزایش بیشتر آمینواسیدهای غیرضروری و کاهش نسبت آمینواسیدهای ضروری به غیرضروری شد.