Orta Anadolu’da Eosen magmatitlerindeki hidrotermal alterasyonun mineralojisi, petrografisi ve kökeni, Sivas-Türkiye

• Main Authors: Zeynel BAŞIBÜYÜK, Hüseyin YALÇIN
• Format: Article
• Language: English
• Published: General Directorate of Mineral Research and Exploration 2019-04-01
• Series: Bulletin of the Mineral Research and Exploration
• Subjects: Bozuşma türleri ve zonları; plütonik; volkanik; XRD; SEM; plutonic; volcanic; Alteration zone and type
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/bulletinofmre/issue/36480/461255?publisher=mta

Sivas-Türkiye kuzeydoğusundaki Eosen Magmatiklerinde propilitik, fillik/serizitik ve arjilik olarak üç farklı tür hidrotermal bozuşma meydana gelmiştir. Hidrotermal bozuşma Karataş volkanitleri ile Kösedağ siyenitinin her ikisini de etkilemiştir. Kil oluşumları, plütonik-volkanik dokanağına paralel volkanikler içerisindeki çember şeklindeki açılma çatlakları ile KD-GB doğrultulu uzanan plütonik ve volkaniklerin her ikisini de kesen iki ana zonda yoğunlaşmaktadır. Yüzey ve/veya yüzeye yakın koşullarda oluşan hipojen ve süperjen hidrotermal bozuşma ürünlerini; neoformasyon ve/veya degradasyon mekanizması ile doğrudan veya çoğunlukla feldispatlardan itibaren gelişen birincil ve ikincil mineraller temsil etmektedir. Hipojen mineraller erken (kaolinit, pirofillit, illit, I-S (illit- smektit), smektit, kuvars ve opal-CT) ve geç evre (barit, cevher mineralleri, alunit, goyazit, jarosit, klorit ve C-S) olmak üzere iki aşamada oluşmuştur. Turmalin ve epidot metasomatik; karbonatlar (kalsit, dolomit, azurit ve malahit) ise süperjen mineraller olarak değerlendirilmiştir. En yaygın mineral parajenezleri arjilik bozuşma zonunda kaolinit + kuvars + götit + goyazit veya alunit ile kaolinit + kuvars + jarosit + feldispat ± götit ve/veya goyazitten, serizitik bozuşma zonunda I-S + kuvars + jarosit ± götit ± feldispat ve I-S + kuvars + feldispat minerallerinden oluşmaktadır. Kaolinit (T) çoğunlukla psöydohekzagonal yapraklar, I-S (arjilik bozuşma kökenliler R1, R3; serizitik bozuşma kökenliler 1M , 2M , 1M ve R3) birbirine paralel demetler oluşturan lif-iğne biçimindedirler.