İKTİSADİ BÜYÜME OLGUSUNA EKONOMETRİK BİR YAKLAŞIM: “BRIMCH” ÜLKELERİ VE TÜRKİYE ÖRNEĞİ

• Main Authors: Mustafa Gömleksi̇z, Mehmet Alagöz
• Format: Article
• Language: English
• Published: Selçuk University 2012-12-01
• Series: Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi
• Subjects: ekonomik büyüme; bric ekonomileri; yükselen piyasalar; economic growth; determinants of growth; bric economies; emerging markets
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/susead/issue/28411/302308?publisher=selcuk
• ISSN: 2148-3043; 2148-3043

Büyüme ve kalkınma, yıllardan bu yana iktisadi gelişimin açıklanmasında çoğu zaman karıştırılabilen kavramlar olmuşlardır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra önde gelen iktisatçılar tarafından ilgi odağı olmuş kalkınma ekonomisinin, sanayi devriminden sonra ulusların zenginliğini belirlemede temel ölçüt olmuş büyüme kuramlarından daha kısa bir geçmişi vardır. Bu iki kavram arasındaki farklılığın, gelişimin niteliği veya niceliğinden kaynaklandığını vurgulayabiliriz. İktisadi ve sosyal sermayenin gelişimini ve sürdürülebilirliğini, insan kaynağını entelektüel sermayeye dönüştürme süreçleriyle alakalandıran kalkınma ekonomisi içerisinde, üretimin ve milli gelirin artması olarak tanımlanan iktisadi büyümenin de payı göz ardı edilemez. Bu kapsamda, büyüme kuramcıları sıklıkla iktisadi büyümeyi meydana getiren ekonomik faktörleri inceleme ihtiyacı içerisinde olmuşlardır. Bu çalışmada, Türkiye ve yükselen piyasalar olarak tanımlanan Brezilya, Rusya, Hindistan, Meksika, Çin ve Macaristan (BRIMCH) gibi ülkelerin 2000 - 2010 yılları arası nüfus ve belirli makroekonomik göstergelerinin büyüme üzerindeki etkilerinin tahminine yönelik ekonometrik analize tabi tutulmuştur. Tahmin sonucu nüfus ve dış ticaret değişkenlerinin büyüme üzerindeki etkileri anlamlı ve pozitif çıkmıştır. Ele alınan diğer değişkenlerden toplam kamu harcamaları ve bütçe açığının ise büyüme üzerindeki etkileri negatif ve anlamlıdır. Ayrıca analiz sonucu enflasyon ve ödemeler dengesi değişkenlerinin iktisadi büyüme ile olan ilişkileri istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur.