Folk Terms of Slavic Origin for Traditional Lithuanian Buildings and Their Parts

• Main Author: Robertas Stunžinas
• Format: Article
• Language: Belarusian
• Published: Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences 2016-12-01
• Series: Acta Baltico-Slavica
• Subjects: Lithuanian folk terminology; terms of Slavic origin; names of buildings; synonymy; polysemy; metaphorical terms
• Online Access: https://ispan.waw.pl/journals/index.php/abs/article/view/804

Folk Terms of Slavic Origin for Traditional Lithuanian Buildings and Their Parts The aim of this article is to give an overview of folk terms of Slavic origin naming houses and their parts and to identify semantic relations of terms – synonymy and polysemy. The article deals with more than 130 Slavisms, the material has been gathered from the main sources of spoken language and folk terminology – common dictionaries, dictionaries and atlases of dialects. Folk terminology of building is a broad, interesting and miscellaneous layer of folk terminology and is characterized by regional use, variety of expressions, figurativeness, abundance of synonyms and polysemy. Terms of Slavic origin amount to a significant part of Lithuanian folk terminology of building and make the largest group of borrowed terminology in this field. Terms of Slavic origin are used to denote almost all buildings of a traditional Lithuanian homestead. A significant part of traditional buildings and their parts have more than one name of Slavic origin. A few terms of Slavic origin can be identified as metaphoric and metaphorical transfer of the names according to emotional associations, external similarity or similarity of function is typical. Almost half of terms have more than one meaning. Polysemous terms name different construc­tions: building and room, part of building and room; less frequently they denote buildings or rooms of different purpose. Naming generic and specific concepts or denoting building and part of same building is not a prevalent type of polysemy of researched terminology.   Ludowe nazwy pochodzenia słowiańskiego tradycyjnych litewskich budynków i ich części Celem artykułu jest dokonanie przeglądu nazw ludowych pochodzenia słowiańskiego, odnoszących się do budynku i jego części, oraz ustalenie semantycznych relacji terminów – synonimia i polisemia. Artykuł dotyczy ponad 130 slawizmów; materiał został zebrany na podstawie głównych źródeł języka mówionego i nazewnictwa ludowego – słowników ogólnych oraz słowników i atlasów gwarowych. Ludowe nazewnictwo dotyczące budynków stanowi szeroką, interesującą i różnorodną war­stwę terminologii ludowej, przy czym cechuje się regionalnym użyciem, zmiennością wyrazu, figuratywnością, obfitością synonimów i polisemią. Terminy pochodzenia słowiańskiego stanowią znaczącą część litewskiej terminologii ludowej, odnoszącej się do budynków, i są największą grupą zapożyczonej terminologii z tego zakresu. Terminy pochodzenia słowiańskiego używane są do nazywania prawie wszystkich budynków tradycyjnego litewskiego gospodarstwa. Znaczna ich część ma więcej niż jedną nazwę pochodzenia słowiańskiego. Niektóre terminy pochodzenia słowiańskiego można określić jako metaforyczne lub jako typowo metaforyczne przeniesienie nazwy w zgodzie ze skojarzeniami emocjonalnymi, podobieństwem zewnętrznym bądź podobieństwem pełnionych funkcji. Prawie połowa terminów ma więcej niż jedno znaczenie. Polisemiczne terminy nazywają różne konstrukcje: budynek i pokój, część budynku i pokoju; rzadziej oznaczają budynki lub pokoje o odmiennym przeznaczeniu. Nazewnictwo pojęć ogólnych i szczegółowych oznaczających budynek i jego części nie stanowi przeważającego typu polisemii w badanej terminologii.