Türkçe ve Arapçada Zaman ve Anlam kayması

• Main Author: Faik Abbas
• Format: Article
• Language: Arabic
• Published: Universiy of Zakho 2020-06-01
• Series: گۆڤارا زانستێن مرۆڤایەتی یا زانكۆیا زاخۆ
• Subjects: fiil; bildirme kipleri; anlam kayması; şimdiki zaman; emir kipi
• Online Access: https://hjuoz.uoz.edu.krd/index.php/hum/article/view/606

Türkçede ve Arapçada Zaman ve Anlam kayması adlı çalışmamızın amacı hem Türkçede hem Arapçada, bir zamanın asıl anlamından çıkıp başka bir kip yerine kullanılabildiğini göstermektedir. Türkçede ve Arapçada Zaman ve Anlam kayması, bir kipin kendi anlamı dışında‚ bir başka kipin anlamını verecek bir biçimde kullanılmasına eylem kipinde anlam veya zaman kayması denir. Fiilin çekimlenişine göre taşıması gereken anlamının dışına çıkması demektir. Çalışmada kullandığım metod karşılıklı olarak her iki dilide söz konusu konuyu alıp detaylı bir şekilde inceledikten sonra bilgi verilmektedir. Bilindiği gibi Türkiye Türkçesinde dokuz çekim kalıbının bulunduğunu‚ bunların da bildirme kipleri ve tasarlama kipleri olarak iki ana gruba ayrılmıştır. Bildirme kipleri‚ adından anlaşılacağı gibi yapılmış‚ yapılmakta veya yapılacak olan işleri haber verme‚ yargı hâlinde bildiren kiplerdir. Bütün fiilleri kapsarlar. Bu kiplerde başlıca beş ayrı zaman yer almıştır. Bunlar( görülen geçmiş zaman‚ öğrenilen geçmiş zaman‚ şimdiki zaman‚ geniş zaman‚ gelecek zaman)’dırlar. Tasarlama kipleri ise‚              ( dilemeli‚ isteme‚ dilek‚ uyarı ) gibi farklı terimlerle karşılanan tasarlama kipleri‚ fiilin olumlu veya olumsuz yöndeki gerçekleşmesini‚ tasarlanan istek ‚ emir ‚ şart ve gereklilik kavramları içinde veren kiplerde , Arapçada ise ماضي ، مضارع ، مستقبل  diye üç zamanda Zaman ve Anlam kayması eyleminin ola bilmesini anlatılmaktadır.