اثر دما و گونه های مختلف حبوبات روی ویژگی های زیستی سوسک چهارنقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae)

• Main Authors: علی گلی زاده, زهرا عابدی
• Format: Article
• Language: fas
• Published: Shahid Chamran University of Ahvaz 2018-10-01
• Series: گیاه‌پزشکی
• Subjects: callosobruchus maculatus; پارامترهای دموگرافیک; نرخ رشد; درجه حرارت; گیاهان میزبان
• Online Access: http://plantprotection.scu.ac.ir/article_13738_1130fb5ff909ef22022981abe82ebc59.pdf

<strong>سوسک چهارنقطه­ ای حبوبات </strong><strong><em>Callosobruchus maculatus</em></strong><strong> یک آفت خسارت­زای مهم دانه­ های حبوبات است. در این تحقیق اثر تغذیه روی پنج گونه حبوبات (باقلا، لوبیا چشم بلبلی، عدس، ماش و نخود) در </strong><strong>هفت دمای ثابت 18، 21، 24، 27، 30، 33 و 36 (1</strong><strong>±</strong><strong>) درجه سلسیوس </strong><strong>روی طول دوره­ ی نشو و نمای سوسک چهارنقطه­ای بررسی شد.</strong><strong> پارامترهای رشد جمعیت آفت روی پنج گیاه میزبان در دمای بهینه 27 درجه سلسیوس و نیز در هفت دمای ثابت روی لوبیا چشم بلبلی محاسبه گردید. مدل­ های خطی، برای توصیف ارتباط بین دما و نرخ نشو و نمای آفت استفاده شد. براساس نتایج، </strong><strong>کمترین طول دوره­ی پیش از بلوغ روی لوبیا چشم بلبلی در </strong><strong>دمای 33 درجه و بیشترین دوره روی باقلا در دمای 18 درجه سلسیوس بود</strong><strong>. بیشترین و کمترین مقدار </strong><strong>نرخ ذاتی افزایش جمعیت </strong><strong>(</strong><strong><em>r_m</em></strong><strong>) </strong><strong>به ترتیب </strong><strong>روی</strong><strong>لوبیا چشم بلبلی و باقلا در </strong><strong>دمای 27 درجه سلسیوس</strong><strong> به­ دست آمد.</strong><strong> از نظر غلظت پروتئین، نشاسته، درصد سختی و رطوبت دانه­ ها تفاوت معنی ­داری بین میزبان­ های مختلف وجود داشت. هم­چنین، همبستگی معنی­ داری بین برخی پارامتر­های زیستی با درصد رطوبت دانه ­های حبوبات مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده می­ توان نتیجه گرفت که سوسک­ چهار نقطه ­ای حبوبات میزبان لوبیا چشم بلبلی را نسبت به سایر میزبان­ ها بیشتر ترجیح داد و باقلا نامناسب ­ترین میزبان برای نشو و نمای این آفت بود. آستانه‌ حداقل‌ دمایی (</strong><strong><em>T₀</em></strong><strong>) برای‌ دوره‌ رشدی آفت با روش رگرسیون خطی معمولی بسته به میزبان بین 3/8 تا 3/9 درجه‌ سلسیوس تعیین شد. همچنین کمترین و بیشترین نیاز دمایی (</strong><strong><em>k</em></strong><strong>) آفت به ترتیب روی لوبیا چشم بلبلی و باقلا به دست آمد.</strong><br /> <strong><em> </em></strong>