Prawno-psychiatryczne refleksje nad książką Artura Katoli Eugenika i eutanazja. Doświadczenia hitlerowskie

• Main Author: Błażej Kmieciak
• Format: Article
• Language: English
• Published: Medical Communications Sp. z o.o. 2013-09-01
• Series: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Subjects: eutanazja; eugenika; II wojna światowa; prawa człowieka; historia medycyny
• Online Access: http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2013-vol-13-no-3/prawno-psychiatryczne-refleksje-nad-ksiazka-artura-katoli-eugenika-i-eutanazja-doswiadczenia-hitlerowskie?aid=284

Książka Artura Katoli jest kolejnym studium przedstawiającym działania lekarzy niemieckich w okresie II wojny światowej. Zagadnienie naruszania praw człowieka przez medyków nazistowskich zostało już dość obszernie opisane w polskiej literaturze przedmiotu. Badania Kępińskiego, Półtawskiej oraz najnowsze refleksje Bomby są cennym źródłem ukazującym mechanizmy funkcjonowania ,,medycznej patologii władzy”. Dokładnie opisano pseudoeksperymenty wykonywane na więźniach obozów koncentracyjnych przez nazistowskich chirurgów, genetyków, stomatologów oraz psychiatrów. Dużo uwagi literatura poświęciła także zbrodniczym praktykom, które prowadziły do śmierci wielu pacjentów szpitali psychiatrycznych. Wydaje się jednak, że temat jest wciąż aktualny – doświadczenia wojenne powinny być cały czas podstawą refleksji nad zagrożeniami wynikającymi z zatracenia pamięci o fundamentalnych zasadach etycznych zawodu lekarza. Książka Eugenika i eutanazja. Doświadczenia hitlerowskie zasługuje na większą uwagę ze względu na podjętą przez autora próbę ukazania mechanizmów prowadzących do akceptacji przez społeczeństwo III Rzeszy takich działań, jak przymusowe sterylizacje osób upośledzonych umysłowo czy też ,,zabiegi wygaszania życia” osób niepełnosprawnych, w tym szczególnie pacjentów szpitali psychiatrycznych. W niniejszym artykule poddano analizie przedstawione przez Katolę mechanizmy prawne oraz społeczne, które doprowadziły do akceptacji działań naruszających nie tylko fundamentalne prawa człowieka, ale także elementarne prawa pacjenta.