İNSANİ KALKINMA ENDEKSİ VE TÜRKİYE İÇİN DEĞERLENDİRİLMESİ

• Main Authors: Şevket TÜYLÜOĞLU, Burak KARALI
• Format: Article
• Language: English
• Published: Selçuk University 2006-12-01
• Series: Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi
• Subjects: Kalkınma İktisadı; İnsani Kalkınma; İnsani Kalkınma Endeksi; Türkiye; Development Economics; Human Development; Human Development Index; Turkey
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/susead/issue/28429/302816?publisher=selcuk
• ISSN: 2148-3043; 2148-3043

Kalkınmanın sadece iktisadi büyüme ile ölçülmesinin yetersiz olması, insan eksenli ölçme tekniklerinin geliştirilmesine yol açmıştır. Bu bağlamda Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme-UNDP) tarafından geliştirilen İnsani Kalkınma Endeksi (Human Development Index-HDI); sağlık, bilgi ve gelir düzeyi şeklinde üç temel unsura dayalı olarak hesaplanmaktadır. Bu unsurlar iyi bir yaşama, ekonomik kaynaklara ve çok sayıda siyasal ve sosyal amaçlara ulaşabilmek için anahtar bir rol oynamaktadırlar. UNDP tarafından hesaplanan beşer yıllık HDI trend değerleri, Türkiye’nin istikrarlı bir insani kalkınma süreci sergilediğini göstermektedir. Türkiye için bağımsız olarak hesapladığımız HDI değerleri, UNDP’nin hesaplamalarına göre daha istikrarlı ve az miktarda da olsa daha yüksek çıkmıştır. Yine de hesaplamaların tamamına göre, Türkiye orta insani kalkınma düzeyini aşamamıştır. Türkiye’de iller düzeyinde de sağlıklı bir hesaplamanın yapılabilmesi ve başarılı bir insani kalkınma politikasının uygulanabilmesi için, iller düzeyinde UNDP standartlarında resmi verilerin oluşturulması gerekmektedir.