Van tematiese na alfabetiese na tematiese ordening in woordeboeke –wisselwerking tussen teorie enpraktyk

Vroeë woordeboeke is gekenmerk deur ’n tematiese ordening. Dit is eers later in die leksikografiese praktyk dat die alfabetiese ordening ’n dominante rol begin speel het, alhoewel die tematiese benadering steeds in bepaalde woordeboeksoorte gehandhaaf is. Die hedendaagse leksikografiese praktyk toon...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Gouws, Rufus H.
Format: Article
Language:Afrikaans
Published: Stellenbosch University 2017-12-01
Series:Stellenbosch Papers in Linguistics Plus
Subjects:
Online Access:https://spilplus.journals.ac.za/pub/article/view/737
id doaj-a9232901a18f4171a9d92d70b08057dc
record_format Article
spelling doaj-a9232901a18f4171a9d92d70b08057dc2020-11-25T03:31:03ZafrStellenbosch UniversityStellenbosch Papers in Linguistics Plus1726-541X2224-33802017-12-0153013314810.5842/53-0-737Van tematiese na alfabetiese na tematiese ordening in woordeboeke –wisselwerking tussen teorie enpraktykGouws, Rufus H. 0Stellenbosch University, South AfricaVroeë woordeboeke is gekenmerk deur ’n tematiese ordening. Dit is eers later in die leksikografiese praktyk dat die alfabetiese ordening ’n dominante rol begin speel het, alhoewel die tematiese benadering steeds in bepaalde woordeboeksoorte gehandhaaf is. Die hedendaagse leksikografiese praktyk toon ’n nuwe benadering tot makrostrukturele ordening met ’n hibridiese aanbod van opeenvolgende makrostrukture waarin sowel die alfabetiese as die tematiese beginsels ’n ordeningsrol speel. Hierdie artikel gee aandag aan die ontwikkeling van die leksikografiese praktyk en die motivering vir ’n tematiese ordening in die vroeë woordeboeke. Voorts word die oorgang na ’n oorwegend alfabetiese ordening beskryf. Ontwikkeling in die teoretiese leksikografie en die wisselwerking tussen teorie en praktyk lei tot verskillende aanpassings in die makrostrukturele aanbod. Naas die streng alfabetiese ordening is daar tans ook die kronkelordening waar ’n horisontale ordening van lemmata tot artikelniste en artikelneste lei. Hierdie ordening kom veral in gedrukte woordeboeke voor. Morfologiese en semantiese redes speel ’n rol in die aanpassings van die makrostrukturele ordening. Benewens suiwer alfabetiese en suiwer tematiese woordeboeke is daar vandag talle woordeboeke met ’n hibridiese ordening. In die makrostruktuurreeks van ’n enkele woordeboek is sommige tekste alfabeties en ander tematies georden. Hierdie aanpassings word nie lukraak gedoen nie, maar wel ter erkenning van die gebruikersperspektief wat ʼn dominante rol in die leksikografiepraktyk speel. Vernuwende makrostrukturele benaderings om spesifieke gebruikersgroepe in spesifieke gebruiks- en gebruikersituasies ten beste te kan help in hulle woordeboekraadpleging word aan die hand van bestaande woordeboeke bespreek. Die belang daarvan dat ’n woordeboek ’n goeie teoretiese basis moet hê, dien as uitgangspunt en die aanpassings in die leksikografiepraktyk word vanuit hierdie teoretiese benadering verklaar.https://spilplus.journals.ac.za/pub/article/view/737alfabetiese ordeninghibriede makrostrukturemakrostruktuurmakrostruktuurreekstematiese ordening
collection DOAJ
language Afrikaans
format Article
sources DOAJ
author Gouws, Rufus H.
spellingShingle Gouws, Rufus H.
Van tematiese na alfabetiese na tematiese ordening in woordeboeke –wisselwerking tussen teorie enpraktyk
Stellenbosch Papers in Linguistics Plus
alfabetiese ordening
hibriede makrostrukture
makrostruktuur
makrostruktuurreeks
tematiese ordening
author_facet Gouws, Rufus H.
author_sort Gouws, Rufus H.
title Van tematiese na alfabetiese na tematiese ordening in woordeboeke –wisselwerking tussen teorie enpraktyk
title_short Van tematiese na alfabetiese na tematiese ordening in woordeboeke –wisselwerking tussen teorie enpraktyk
title_full Van tematiese na alfabetiese na tematiese ordening in woordeboeke –wisselwerking tussen teorie enpraktyk
title_fullStr Van tematiese na alfabetiese na tematiese ordening in woordeboeke –wisselwerking tussen teorie enpraktyk
title_full_unstemmed Van tematiese na alfabetiese na tematiese ordening in woordeboeke –wisselwerking tussen teorie enpraktyk
title_sort van tematiese na alfabetiese na tematiese ordening in woordeboeke –wisselwerking tussen teorie enpraktyk
publisher Stellenbosch University
series Stellenbosch Papers in Linguistics Plus
issn 1726-541X
2224-3380
publishDate 2017-12-01
description Vroeë woordeboeke is gekenmerk deur ’n tematiese ordening. Dit is eers later in die leksikografiese praktyk dat die alfabetiese ordening ’n dominante rol begin speel het, alhoewel die tematiese benadering steeds in bepaalde woordeboeksoorte gehandhaaf is. Die hedendaagse leksikografiese praktyk toon ’n nuwe benadering tot makrostrukturele ordening met ’n hibridiese aanbod van opeenvolgende makrostrukture waarin sowel die alfabetiese as die tematiese beginsels ’n ordeningsrol speel. Hierdie artikel gee aandag aan die ontwikkeling van die leksikografiese praktyk en die motivering vir ’n tematiese ordening in die vroeë woordeboeke. Voorts word die oorgang na ’n oorwegend alfabetiese ordening beskryf. Ontwikkeling in die teoretiese leksikografie en die wisselwerking tussen teorie en praktyk lei tot verskillende aanpassings in die makrostrukturele aanbod. Naas die streng alfabetiese ordening is daar tans ook die kronkelordening waar ’n horisontale ordening van lemmata tot artikelniste en artikelneste lei. Hierdie ordening kom veral in gedrukte woordeboeke voor. Morfologiese en semantiese redes speel ’n rol in die aanpassings van die makrostrukturele ordening. Benewens suiwer alfabetiese en suiwer tematiese woordeboeke is daar vandag talle woordeboeke met ’n hibridiese ordening. In die makrostruktuurreeks van ’n enkele woordeboek is sommige tekste alfabeties en ander tematies georden. Hierdie aanpassings word nie lukraak gedoen nie, maar wel ter erkenning van die gebruikersperspektief wat ʼn dominante rol in die leksikografiepraktyk speel. Vernuwende makrostrukturele benaderings om spesifieke gebruikersgroepe in spesifieke gebruiks- en gebruikersituasies ten beste te kan help in hulle woordeboekraadpleging word aan die hand van bestaande woordeboeke bespreek. Die belang daarvan dat ’n woordeboek ’n goeie teoretiese basis moet hê, dien as uitgangspunt en die aanpassings in die leksikografiepraktyk word vanuit hierdie teoretiese benadering verklaar.
topic alfabetiese ordening
hibriede makrostrukture
makrostruktuur
makrostruktuurreeks
tematiese ordening
url https://spilplus.journals.ac.za/pub/article/view/737
work_keys_str_mv AT gouwsrufush vantematiesenaalfabetiesenatematieseordeninginwoordeboekewisselwerkingtussenteorieenpraktyk
_version_ 1724574039894130688