Surfaktan ve Çiftlik Hayvanlarında "Yenidoğan Solunum Güçlüğü Sendromu"

• Main Authors: Ahu Demirtaş, İlksin Pişkin
• Format: Article
• Language: English
• Published: Mehmet Akif Ersoy University 2014-06-01
• Series: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi
• Subjects: -; Akciğer; solunum güçlüğü; surfaktan; yenidoğan
• Online Access: http://dergipark.gov.tr/maeusabed/issue/19413/206487?publisher=mehmetakif

Öz: Surfaktan, akciğerlerdeki tip II alveoler hücrelerden salınan, alveollerdeki yüzey gerilimini düşürerek akciğerlerin sönmelerini engelleyen lipoprotein yapıda yüzey aktif bir maddedir. Ayrıca akciğerlerdeki lokal savunma sistemlerini düzenleyen immunolojik görevleri de vardır. Yenidoğanların ilk solunum hareketlerinin ardından alveollerin kollabe olmamaları için fötal dönemde yeterli miktarda surfaktanın alveol lumenine salınmış olması şarttır. Fötal dönemin geç aşamalarında salınımı başlayan surfaktan miktarı, akciğerlerin gelişim düzeylerini belirleyen önemli bir parametredir. Surfaktan eksikliğine bağlı akciğer olgunlaşma yetersizliği ile doğan yavrularda solunum fonksiyonlarının devamı ve yavrunun hayatı tehlike altına girmektedir. Surfaktanın eksik salınması solunum sistemi enfeksiyonlarına ve allerjenlerine karşı duyarlılığa da yol açabilmektedir. Çiftlik hayvanlarında surfaktan salınımı insanlara kıyasla doğuma çok yakın bir dönemde, günler hatta saatlerle sınırlı kısa süreler içerisinde gerçekleşmektedir. Bu durum çiftlik hayvanlarını, surfaktan eksikliğine bağlı gelişen “yenidoğan solunum güçlüğü sendromu”na (neonatal respiratory distress syndrome, NRDS) oldukça yatkın hale getirmektedir. Bu nedenle, çiftlik hayvanlarında surfaktan salınımıyla ilgili fizyolojik süreçlerin ve bu bağlamda NRDS’nin fizyopatolojisinin bilinmesi, hastalığın öngörülmesi, önlenmesi ve tedavi edilmesine katkı sağlayacaktır. Anahtar Sözcükler: Akciğer, solunum güçlüğü, surfaktan, yenidoğan