Retoryka w służbie przywódcy politycznego

• Main Author: Marta Czapińska
• Format: Article
• Language: English
• Published: Polskie Towarzystwo Retoryczne/ Polish Rhetoric Society 2015-12-01
• Series: Res Rhetorica
• Online Access: http://resrhetorica.com/index.php/RR/article/view/96

Powstały u zarania demokracji ateńskiej spór o rolę retoryki w działalności przywódcy politycznego nie wygasł wraz z końcem tego ustroju. Jego przebieg możemy śledzić m. in. na kartach tekstów Platona, Cycerona i Machiavellego. Platon deklaruje się jako przeciwnik sofi stycznego traktowania retoryki jako narzędzia służącego do manipulacji drugim człowiekiem. Cyceron uznaje, że stosowanie technik retorycznych w celu sterowania wolą słuchacza jest dopuszczalne jedynie w przypadku polityka, którego etyczna postawa jest gwarantem ich prawidłowego wykorzystania. W ujęciu Machiavellego natomiast retoryka odzyskuje charakter, jaki posiadała w przekonaniu sofi stów – ma służyć przywódcy politycznemu w realizacji jego planów. Okazuje się zatem, że na skutek odmiennego rozumienia rzeczywistości państwowej, wynikającego głównie z przypisywania różnej wagi orientacji etycznej jednostek sprawujących władzę, wspomniani autorzy dochodzą do odmiennych wniosków, a zainicjowana przez starożytnych Greków dyskusja po wiekach wraca do punktu wyjścia.